سەرەکی دەربارە پەیوەندی ئەرشیف
پەیڕەوی ناوخۆی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق
پەیڕەوەی ناوخۆی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق      2020-10-12      1224 جار بینراوە        کۆمێنت
پەیڕەوی ناوخۆی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق

تێبینی:
دەقی ئەم پەیڕەوە لەپێگەی ئەلکترۆنی (ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق)دا وەرگێڕاوەتە سەر زمانی کوردی، دووبارە پێداچوونەوەو داڕشتنەوەی یاسایی و زمانەوانیمان بۆ پەیڕەوەکە کردەوە....
------------------------------------
بەشی یەكەم
حوكمە گشتییەكان


ماددەی ژمارە (١)
ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقی باڵاترین دەسەڵاتی یاسادانان و چاودێریكردنە ، ئەو دەسەڵاتانە پیادە دەكات  ، كە لە مادەی (٦١)ی دەستورو مادە پەیوەندیدارەكاندا  ئاماژەی پێكراوە.


ماددەی ژمارە (٢)
ئەنجومەنی نوێنەران لە 329 ئەندام پێكدێت، كە بەپێی یاسای هەڵبژاردن هەڵـبژێردراون.


ماددەی ژمارە (٣)
ئەحكامەكانی  ئەم پەیڕەوە ئازادی (بیروڕاو بیركردنەوە) بۆ سەرجەم ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران  فەرایەم دەكات هەر (ئاراستەو هاتنەپاڵێكی)  سیاسی یاخود حیزبیان هەبێت، بەجۆرێك  ناكۆك نەبێت  لەگەڵ ئەحكامەكانی  دەستور. هەروەها ئازادی ئۆپۆزسیۆن بوونی بابەتی (المعارضة الموضوعية)و ڕەخنەی بنیاتنەریان دەستەبەردەكات و لەهەمانكاتدا هاوكاری نێوان ئەنجومەنی نوێنەران و دامودەزگا دەستوریەكانی دی بەدیدەهێنێت.
ماددەی ژمارە (٤)
ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران لە گفتوگۆو بڕیارەكانیاندا پابەند دەبن بە ئەحكامەكانی دەستوور و ئەم پەیڕەوەوە.

بەشی دووەم
دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران

ماددەی ژمارە (٥)
دانیشتنی یەكەمی كۆبوونەوەكانی ئەنجومەنی نوێنەران لەلایەن بە تەمەنترین ئەندام لە نێو ئەندامانی ئامادەبوو سەرۆكایەتی دەكرێت، ئەركەكەشی دیاریكراوە بە بەڕێوەبردنی دانیشتنی یەكەم‌و هەڵـبژاردنی سەرۆك و جێگرەكانی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران.


ماددەی ژمارە (٦)
ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران لە دانیشتنی یەكەمدا سوێندی دەستوری دەخۆن بەم شێوەیەی خوارەوە:
بەناوی خوای بەخشندەی میهرەبان
سوێند دەخۆم بەخوای گەورە كە ئەرك و بەپرسیاریەتی یاساییم بە لێبڕاویی و دڵسۆزیەوە جێبەجێبكەم و پارێزگاری لە سەربەخۆیی و سەروەری عێراق بكەم و بەرژەوەندی گەلەكەی لەبەرچاوبگرم و شەونخونی بكەم لە پێناو پارێزگاری ئاسمان و زەوی و ئاوو سامان‌و سیستمە دیموكراتیە فیدڕاڵیەكەی و كاربكەم بۆ بەدیهێنانی ئازادیە گشتی و تایبەتیەكان و سەربەخۆیی دادوەری و پابەندبوون بە جێبەجێكردنی یاساكان بە ئەمانەت و بێلایەنی، خوا شایەتی ئەوەیە كە دەیڵێم. )


ماددەی ژمارە (٧)
یەكەم: سەرۆكی كاتی دەرگای خۆپاڵاوتن بۆ پۆستی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و هەردوو جێگرەكەی واڵا دەكات.
دووەم: دوای داخستنی دەرگای  خۆپاڵاوتن، ئەنجومەنی نوێنەران سەرۆكی ئەنجومەن و پاشان جێگری یەكەم و دواتر جێگری دووەم بە زۆرینەی ڕەهای ئەندامانی ئەنجومەن بە شێوەی دەنگدانی نهێنی هەڵـدەبژێرێت.


ماددەی ژمارە (٨)
یەكەم: سەرۆكی كاتی ئەنجامی هەڵـبژاردنەكە ئاشكرادەكات‌و داوا لە سەرۆك‌و هەردوو جێگرەكەی دەكات بچنە جێگای  تەرخانكراو بۆ دەستەی سەرۆكایەتی.
دووەم: دەستەی سەرۆكایەتی لە سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران‌و هەردوو جێگرەكەی پێكدێت.

ماددەی ژمارە (٩)
دەستەی سەرۆكایەتی ئەم دەسەڵاتانە پیادە دەكات:
یەكەم: ڕێكخستنی كارنامەی هەموو دانیشتەنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران بە هەمەئاهەنگی لەگەڵ سەرۆكی لیژنەی پەیوەندیدار یان نوێنەری لیژنەكان و دابەشكردنی بەسەر ئەندامان و ئەندامانی ئەنجومەنی دەستەی سەرۆكایەتی وئەندامانی ئەنجومەنی وەزیران، لەگەڵ هاوپێچكردنی ئەو پڕۆژەو پێشنیاری یاساو  ڕاپۆرتانەی كەمایەی تاوتوێكردنە بە ڕەچاوكردنی ئەوەی پێشەنگی بدرێت بەو پڕۆژە یاسایانەی كە لەلایەن حكومەتەوە پێشكەشكراوە بۆ تاوتوێكردن‌و لەلایەن لیژنەی تایبەتمەندەوە تاوتوێکردنی تەواو بووە، هەروەها ئەو بابەتە گرنگانەی كە دەگوزەرێت لانیكەم پێش ئەنجامدانی دانیشتنەكە بە دوو ڕۆژ، بەمەرجێك دەستور وادەی تری دیاری نەكردبێت.
دووەم: ڕاستاندنی (تصدیق) كۆنوسی دانیشتنی پێشووی ئەنجومەنی نوێنەران.
سێیەم: دانانی ڕێسای  تایبەت بە ڕێكخستنی كۆنوسەكان.
چوارەم: یەكلاییكردنەوەی(ناكۆكی  پسپۆڕیەتی) نێوان لیژنەكان  كە پەیوەستن بەو كێشانەی كە ئاڕاستەیان دەكرێت.
پێنجەم: ئامادەكردنی پلانی كاری ئەنجومەنی نوێنەران‌و پێكهاتە كارگێڕیەكانی‌و بەدواداچوونی جێبەجێكردنی پاش بڕیاردان لە سەری.
شەشەم: دانپیادانان بە پەیكەری ڕێكخستنی دیوانی ئەنجومەنی نوێنەران و هەمواركردن‌و دیاریكردنی سیاسەتی بەڕێوەبردن و داراییەكەی و ئاگاداركردنی ئەندامانیش لەوبارەیەوە.
حەوتەم: ڕێكخستنی بودجەی ساڵانەی ئەنجومەنی نوێنەران و خستنەڕووی بۆ ئەنجومەن بەمەبەستی دانپیادانان‌و هەروەها سەپەرشتی جێبەجێكردنی‌و رێكارەكانی  گواستنەوە لەنێوان بەشەكانیدا.
هەشتەم: ڕاسپاردنی یەكێك لە لیژنەكان بە تاوتوێکردنی كێشەیەكی دیاریكراو.
نۆیەم: ڕێكخستنی پەیوەندی (ئەنجومەنی نوێنەران) لەگەڵ (ئەنجومەنی سەرۆكایەتی و ئەنجومەنی وەزیران و دەسەڵاتی دادوەری) .
دەیەم: ڕێكخستنی پەیوەندیەكان لەگەڵ ئەنجومەنی یاسادانانی هەرێمەكان و ئەنجومەنی ئەو پارێزگایانەی كە ڕێكنەخراون لە هەرێمەكاندا.
یازدەیەم: رێكخستنی پەیوەندی ئەنجومەنی نوێنەران بە ئەنجومەن و پەرلەمانی وڵاتانی دۆست و یەكێتیەكانی پەرلەمانەكان كە ئەنجومەنی نوێنەران پەیوەندی هەیە لەگەڵیان.
دوازەیەم:
أ - سەرۆك‌و هەردوو جێگرەكەی لە دەستەی سەرۆكایەتی ڕێكدەكەون لەسەر سەرپەرشتیكردن و چاودێریكردنی سەرجەم فەرمانبەران و كارمەندانی دیوانی ئەنجومەن و هەروەها لە گرتنەبەری بڕیاری پەیوەندیدار بە دامەزراندن و چوونەدەرەوەی  فەرمانبەران بۆ دەرەوەی وڵات بەو شێوەیەی كە بنەمای هاوسەنگی‌و هەلی یەكسان بۆ سەرجەم عێراقیەكان بەدیبێت بۆ پڕكردنەوەی پۆستەكانی دەوڵەت. لەگەڵ گرتنەبەری ئەو بڕیارانەی كە پەیوەندیدارە بە بەرزكردنەوەو گواستنەوەی خزمەت و خانەنشینكردن و برزەفتكردن (انچباگ) بەپێی ئەو یاسایانەی كە بەركارن وجێبەجێدەكرێن لە دەوڵەت. فەرمانەكانیش بە واژۆی سەرۆكی ئەنجومەن دەبێـت، یان ئەو كەسەی جێیدەگرێتەوە لەكاتێكدا خۆی لە ئەنجومەن ئامادەنەبوو.
ب – ئەگەر یەكێك لە ئەندامانی دەستەی سەرۆكایەتی ئامادەنەبوو، ئەوا بڕیارەكان بە ڕێككەوتنی ئەو دوو ئەندامە دەبێت كە ئامادەن.
سێزدەیەم: دیاریكردنی دوو سكرتێر لە نێو ئەندامانی ئەنجومەن.
چواردەیەم: گرتنەبەری بڕیار پەیوەست بە چوونەدەرەوەی فەرمی ئەندامانی دەستەی سەرۆكایەتی‌و ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ ناوخۆو دەرەوەی عێراق بە ڕاوێژ لەگەڵ سەرۆكی لیستە پەرلەمانیەكان.
پازدەیەم: دەستەی سەرۆكایەتی سەرپەرشتی فەرمانگەی توێژینەوە دەكات‌و بێلایەنیبوونی دەپارێزێت.


ماددەی ژمارە (١٠)
سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران یان هەردوو جێگرەكەی بەیەكەوە بانگهێشتی دەستەی سەرۆكایەتی دەكات بۆ كۆبوونەوەی ئاسایی، هەروەك سەرۆك یان هەردوو جێگرەكەی بەیەكەوە دەتوانن دەستەی سەرۆكایەتی بانگهێشت بكەن بۆ كۆبوونەوەی نائاسایی. دانیشتنی دەستەی سەرۆكایەتیش یاسایی دەبێت بە ئامادەبوونی زۆرینەی دەستەكە.


ماددەی ژمارە (١١)
یەكەم: لە كاتێكدا كە سەرۆك یان جێگرەكانی نەیانتوانی ئەركەكانیان جێبەجێبكەن، یەكێكی دیكە بە شێوەیەكی كاتی و بەزۆرینەی دەنگ هەڵـدەبژێردرێت لە نێوان ئامادەبووان بۆ سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: سەرۆك یان هەردوو جێگرەكە بەیەكەوە داوای ئەنجامدانی دانیشتنی ئەنجومەن دەكەن بەپێی بەرنامەی ئەو دانیشتنەی دەستەی سەرۆكایەتی لە سەری ڕێكدەكەوێت.
سێیەم: دانیشتنەكان بە ڕێككەوتن یان ڕێككەوتنی سەرۆك لەگەڵ یەكێك لە جێگرەكان كۆتایی پێدەهێنرێت.


ماددەی ژمارە (١٢)
یەكەم: لە كاتێكدا دەستەی سەرۆكایەتی دەستلەكاركێشانەوەی لە پۆستەكەی خۆی پێشكەشدەكات، پەسەند دەكرێت پاش ئەوەی  لەلایەن ئەنجومەنی نوێنەران ڕەزامەندی لە سەر دەدرێت بە  زۆرینەی دەنگی  ئەندامانی ئامادەبوو.
دووەم: ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت هەر ئەندامێكی دەستەی سەرۆكایەتی لەسەركار لابدات بەپێی یاسا.
سێیەم: ئەگەر پۆستی سەرۆكی ئەنجومەن یان یەكێك لە دوو جێگرەكەی بەتاڵ بوو لەبەر هەر هۆیەك بێت، ئەنجومەنی نوێنەران كەسێك لە جیاتی هەڵـدەبژێرێت لە یەكەم دانیشتن كە ئەنجامیدەدات بۆ پڕكردنەوەی پۆستەكە بەپێی پرنسیپی هاوسەنگی سیاسی نێوان لیستەكان (فراكسیۆنەكان).


بەشی سێیەم
ئەندامێتی لە ئەنجومەنی نوێنەراندا


ماددەی ژمارە (١٣)
پێویستە ئەم مەرجانە لە ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەراندا هەبێت:
یەكەم: پێویستە عێراقی بێت‌و لێهاتوویی تەواوی تێدابێت بەپێی مادەی (٤٩) بڕگەی دووەم لە دەستور.
دووەم: نابێت بڕگەكانی یاسای ڕیشەكێشكردنی بەعس بیگرێتەوە بەپێی مادەی (١٣٥) بڕگەی سێیەم لە دەستور.
سێیەم: ئەو مەرجانەی بە سەردا جێبەجێ دەبێت كە لە یاسای هەڵبژاردندا هاتوون.


ماددەی ژمارە (١٤)
پاڵێوراو بە ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران دادەنرێت و سەرجەم مافەكانی ئەندامێتی هەیە لە بەرواری پەسەندكردنی دەرەنجامی هەڵـبژاردنەكان، لە دوای سوێندی یاساییش دەستبەكاردەبێـت.


ماددەی ژمارە (١٥)
 ئەو ئەندام  ئەنجومەنەی دەبێت بە ئەندام لە ئەنجومەنی سەرۆكایەتی یان ئەنجومەنی وەزیران، بە دەستلەكاركێشراوە دادەنرێت‌و مافەكانی ئەندامێتی نامێنێت.




ماددەی ژمارە (١٦)
ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران پابەند دەبێت بە :
یەكەم: ئامادەبوون لە كۆبوونەوەكانی ئەنجومەنی نوێنەران و ئەو لیژنانەی ئەندامە تێیدا تەنها مەگەر بە(پاساوی ڕەوا) نەبێت كە سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران یان سەرۆكی لیژنە دیاری دەكات.
دووەم:  لەكاتی چوونی بۆ دەرەوەی عێراق دەبێت پێشوەخت دەستەی سەرۆكایەتی ئاگاداربكات.


ماددەی ژمارە (١٧)
یەكەم: سەرۆك دەتوانێت مۆڵەتی ئاسایی بدات بە ئەندام كە لە (١٥) ڕۆژ تێپەڕنەكات لە ماوەی خولێكی ساڵانەی ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: ئەندام دەتوانێت مۆڵەتی نەخۆشی وەربگرێت بە پێی ڕێكارەكان، هەروەها دەستەی سەرۆكایەتی بارەكانی منداڵبوون دەخەمڵێنێت.
سێیەم: ماوەی چوونە دەرەوەی وڵات بە كاری ئەنجومەنی نوێنەران بە نەهاتوو دانانرێت.


ماددەی ژمارە (١٨)
یەكەم: ئامادەبوون‌و نەهاتنی ئەندامان لە بڵاوكراوەی ئاسایی ئەنجومەن و یەكێك لە ڕۆژنامەكاندا بڵاودەكرێتەوە.
دووەم: لە كاتێكدا ئەندام پێنج جار بەدوای یەكدا یان دەجار بەشێوەی پچڕپچڕ لەماوەی خولی یاسادانانی ساڵێكدا بەبێ (پاساوی ڕەوا)ئامادەنەبوو، دەستەی سەرۆكایەتی دەتوانێت بە نوسراوێك ئاگاداری بكاتەوە و تێیدا داوای پابەندبوون بە ئامادەبوونی لێبكات. لە كاتێكدا ئەگەر ئەندام ئامادەنەبوو لە بەردەم دەستەی سەرۆكایەتیدا، كێشەكە دەخرێتە بەردەم ئەنجومەنی نوێنەران لەسەر داوای دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران.
سێیەم: ئەگەر لەبارێكدا ئەندام ئامادەنەبوو لە دانیشتنێكی ئەنجومەندا ڕێژەیەكی دیاریكراو كە  ئەنجومەن دیاریدەكات لە دەرماڵەكەی دەبڕدرێت.


ماددەی ژمارە (١٩)
یەكەم: ناكرێت كە ئەندامێتی ئەنجومەنی نوێنەران‌و كارێكی دیكە یان پۆستێكی فەرمی دیكە بە یەكەوە كۆبكرێتەوە.
دووەم: ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران نابێت لە هەمانكاتدا ئەندامیش بێت لە ئەنجومەنی یاسادانانی هەرێمەكان یان ئەنجومەنی پارێزگاكان. پێویستە ئەندام یەكێك لەو دوو پۆستە هەڵـبژێرێت، ئەگەر بێدەنگ بوو ئەوا بە ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران دادەنرێت.
سێیەم: نابێت ئەندام لەگەڵ فەرمانگە حكومیەكان بۆ خۆی یان لە ڕێی كەسێكی دیكە گرێبەند ببەستێت‌ لەكاتی ئەندامێتی لە ئەنجومەنی نوێنەران، هەروەها نابێت ئەندامبوونی بقۆزێتەوە بۆمەبەستی تایبەتی.


ماددەی ژمارە (٢٠)
یەكەم: ئەندام لێیناپرسرێتەوە بەرامبەر ئەو بۆچوونانەی دەری دەبڕێت‌ یان هەر كارێك ئەنجامیدەدات لە كاتی جێبەجێكردنی ئەركەكانی لە ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: نابێت ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران دەستگیربكرێت لە ماوەی وەرزی یاساداناندا مەگەر بەتاوانێك لە جۆری (جناية) تۆمەتبار بكرێت، بەڕەزامەندی زۆرینەی ڕەهاش پارێزماددەی (حصانة)ی لێوەردەگیرێتەوە، یاخود ئەگەر لەكاتی ئەنجامدانی تاوانێك دەستگیربكرێت.
سێیەم: نابێت ئەندام لە پاش وەرزی یاسادانان دەستگیربكرێت مەگەر بەتاوانێك تۆمەتباركرابێت لە جۆری (جنایە) و بەڕەزامەندی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران پارێزماددەی (حصانة) لێوەردەگیرێتەوە، یاخود ئەگەر لەكاتی ئەنجامدانی تاوانێك بە چاو بینراو لە جۆری (جناية) دەستگیربكرێت.

بەشی چوارەم
دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران


ماددەی ژمارە (٢١)
دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران لە شاری بەغداد ئەنجامدەدرێت، هەروەك دەكرێت لە شوێنی دیكە ئەنجامبدرێت ئەگەر پێویست بوو.


ماددەی ژمارە (٢٢)
یەكەم: ئەنجومەنی نوێنەران خولێكی یاسادانانی ساڵانەی هەیە كە لە دوو وەرزی یاسادانان پێكدێت، یەكەمیان لە یەكی ئازارەوە دەستپێدەكات و لە (٣٠حوزەیران)ی هەموو ساڵێك كۆتایی پێدێت. وەرزی دووەمیش لە (یەكی ئەیلول) دەستپێدەكات و لە (٣١)ی كانوونی یەكەم  كۆتایی پێدیت.
دووەم: ئەو وەرزی یاسادانانەی كە بودجەی گشتی ساڵانەی دەوڵەتی تێداخراوەتەڕوو كۆتایی نایەت تا پەسەند دەكرێت.
سێیەم: دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران لانیكەم دوو ڕۆژ لە یەك هەفتەدا دەبەسترێت، دەستەی سەرۆكایەتیش دەتوانێت ماوەكەی درێژبكاتەوە یان دیاریبكات بەپێی پێویست.






ماددەی ژمارە (٢٣)
ڕێژەی یاسایی بۆ ئەنجامدانی دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەران بە ئامادەبوونی (زۆرینەی ڕەها)ی ئەندامانی دەبێت و بڕیارەكانیش بە (زۆرینەی سادەی) دەنگی ئەندامانی ئامادەبوو دەدرێت، بە مەرجێك دەستور پێچەوانەی ئەمەی بڕیار نەدابێت. لەكاتی یەكسان بوونی دەنگەكانیش ئەو لایە پەسەند دەكرێت كە سەرۆك دەنگی بۆ دەدات.


ماددەی ژمارە (٢٤)
نابێت دانیشتن دەست پێبكات هەتا ڕێژەی یاسایی پێویست ئامادە نەبێت، كە لە بڕگەی (٢٣)ی ئەم پەیڕەوی ناوخۆیە ئاماژەی پێكراوە. ئەگەر دەركەوت ڕێژەی یاسایی ئامادەنەبووە، سەرۆك دانیشتنەكە بۆ ماوەی نیو كاتژمێر دوادەخات، ئەگەر هەر ڕێژەی یاسایی تەواو نەبوو ئەوا سەرۆك دواخستنی دانیشتنەكە ڕادەگەیەنێت‌و وادەیەكی دی دیاردەكرێـت بۆ بەستنی دانیشتن.


ماددەی ژمارە (٢٥)
بوونی رێژەی یاسایی بە پێویست دادەنرێت لەكاتی دەنگداندا، بەڵام بەمەرج دانانرێت بۆ بەردەوامبوونی كۆبوونەوەكە.






ماددەی ژمارە (٢٦)
ئەنجومەنی نوێنەران بەردەوام دەبێت لە پیادەكردنی كارەكانی لەگەڵ ڕەچاوكردنی بڕگەكانی مادەی (٥٦) لە دەستور.


ماددەی ژمارە (٢٧)
ئەندام مافی ئەوەی هەیە كە ناڕەزایی بخاتەڕوو (خاڵی پەیڕەو – نقطة النظام) لە بەڕێوەچوونی گفتوگۆكاندا ئەگەر سەرپێچی یەكێك لە مادەكانی دەستور یان پەیڕەو كرا یان گفتوگۆكان چوارچێوەی كارنامەی دانیشتنەكەیان بەزاند، هەروەك پێویستە ئەو مادەیە بخاتەڕوو كە پشتی پێبەستووە.


ماددەی ژمارە (٢٨)
ئەنجومەنی سەرۆكایەتی یان سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران یاخود سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران یان پەنجا ئەندام دەتوانن داوای ئەنجامدانی دانیشتنێكی نائاسایی بكەن، بەمەرجێك دانیشتنەكە پوخت و كورت بكرێتەوە لە چاوخشاندن بەو بابەتانەی كە لە بانگهێشتەكەدا دیاریكراوە.


ماددەی ژمارە (٢٩)
یەكەم: دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران بە ئاشكرا ئەنجام دەدرێت، تەنها لەكاتێكدا نەبێت كە(پێویستی) پێچەوانەی ئەمە داوابكات، لەسەر داوای سەرۆكی دانیشتنەكە یان بە پێشنیاری دەستەی سەرۆكایەتی یاخود سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران یان لەسەر داوای (سی وپێنج )لە ئەندامانی ئەنجومەن و بەڕەزامەندی زۆرینەی ئامادەبووانی ئەندامان. لەم كاتەدا هیچ كەسێك ئامادەی دانیشتنەكە نابێت، بە كارمەندانیشەوەو دوو جێگرەكەو هەركەسێكی دیكە لە ئەندامان كە لەلایەن دەستەی سەرۆكایەتیەوە دەستنیشان دەكرێت‌و هەڵدەستن بە رێكخستنی كۆنوسی دانیشتنەكە.
دووەم: كۆنوسی دانیشتنەكانی ئەنجومەن بەو ڕێگەیەی كە دەستەی سەرۆكایەتی بەگونجاوی دەزانێت بڵاودەكرێتەوە.


بەشی پێنجەم
دەسەڵاتەكانی ئەنجومەنی نوێنەران


ماددەی ژمارە (٣٠)
ئەنجومەنی نوێنەران ئەو دەسەڵاتانە پیادە دەكات كە لە مادەی (٦١)ی دەستور ئاماژەی پێكراوە.


ماددەی ژمارە (٣١)
ئەنجومەنی نوێنەران ئەم دەسەڵاتە یاساییانە پیادە دەكات:
یەكەم: دەركردنی پەیڕەوی ناوخۆی تایبەت بەئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: دانانی یاسایەك كە چارەسەری  جێگرتنەوەی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران دەكات لە كاتی دەستلەكاركێشانەوە یان لەسەر كارلابردن  یان مردن یان لەدەستدانی ئەندامێتی لەبەر هەر هۆیەك بێت دەكات.
سێیەم: چاوخشاندنەوە بە پڕۆژەی یاسا پێشنیاركراوەكان كە لەلایەن ئەنجومەنی سەرۆكایەتی یان ئەنجومەنی وەزیرانەوە پێشكەشكراوە، لەوانەش پڕۆژەی یاسای بودجەی گشتی ساڵانەی دەوڵەت‌و بودجەی تەواوكاری‌و پەسەندكردنی ژمێرەی كۆتایی‌و هەروەها  گرتنەبەری ڕێكاری گواستنەوە لە نێوان دەروازەو بەشەكانی بودجەی گشتی‌و كەمكردنەوەی كۆی بڕی بودجەكە، لەهەمانكاتدا ئەنجومەن دەتوانێت لەكاتی پێویستدا پێشنیاربكات كە ئەنجومەنی وەزیران بڕی خەرجیەكان زیادبكات بەپێی مادەی (٦٢)ی دەستور. 
چوارەم: پەسەندكردنی  بودجەیەكی سەربەخۆو تەواو بۆ دەستەلاتی دادوەری .
پێنجەم: پەسەندكردنی بودجەی ئەنجومەنی نوێنەران و لیژنەكانی.
شەشەم: چاوخشاندنەوە بە پڕۆژەی یاسای پێشنیاركراو لەلایەن ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران و لیژنەكانی ئەنجومەن.
حەوتەم: ئەگەر ئەنجومەنی نوێنەران یاسایەكی  دەركردو لە لایەن ئەنجومەنی سەرۆكایەتی ڕەزامەندی لەسەرنیشان نەدرا، ئەوا پڕۆژەی یاساكە دەگەڕێتەوە بۆ ئەنجومەنی نوێنەران بەمەبەستی چاوخشاندنەوە لەو بوارانەی كە ناڕەزایی لەسەرەو پاشان زۆرینەی ئەندامان دەنگی لەسەر بدەن، پاشان دووبارە ڕەوانەی ئەنجومەنی سەرۆكایەتی دەكرێـتەوە بەمەبەستی نیشاندانی ڕەزامەندی لەسەری. ئەگەر بۆ جاری دووەم ئەنجومەنی سەرۆكایەتی لەماوەی دە ڕۆژدا لەبەرواری گەیشتنی یاساكەدا ڕەزامەندی لەسەر نیشان نەدا، دەگەڕێتەوە بۆ ئەنجومەنی نوێنەران و لەم كاتەشدا ئەنجومەن دەتوانێت بەزۆرینەی ٣\٥ی ئەندامانی پەسەندی بكات و نابێت ناڕەزایی لەسەر نیشان بدرێت و بەپەسەندكراو دادەنرێت.


ماددەی ژمارە (٣٢)
ئەنجومەنی نوێنەران كاری چاودێریكردنی دەسەڵاتی جێببەجێكردن لە ئەستۆ دەگرێت‌و چاودێرێكردنی ئەم دەسەڵاتانەی خوارەوە لەخۆدەگرێت:
یەكەم: پرساندن (مسائلة)ی ئەندامانی ئەنجومەنی سەرۆكایەتی و لێپرسینەوەو وەڵامگیری ئەندامانی ئەنجومەنی وەزیران بە سەرۆك وەزیرانیشەوە، یاخود هەر بەرپرسێكی دیكەی دەسەڵاتی جێبەجێكردن.
دووەم: ئەنجامدانی لێكۆڵینەوە لەگەل ئەو بەرپرسانەی ئاماژەیان پێدرا سەبارەت بە هەر ڕووداوێك كە ئەنجومەنی نوێنەران پێیوایە پەیوەندیدارە بە بەرژەوەندی گشتی یان مافی هاوڵاتیانەوە.
سێیەم: داواكردنی زانیاری‌و بەڵگەنامە لە هەر لایەنێكی فەرمی سەبارەت بەهەر بابەتێك كە پەیوەندیدارە بە بەرژەوەندی گشتی یان مافی هاوڵاتیان، یاخود پیادەكردنی یاساكان لەلایەن دەستەو دەزگاكانی دەسەڵاتی جێبەجێكردنەوە.
چوارەم: داوای ئامادەبوونی هەركەسێك بۆ شایەتیدان یان ڕوونكردنەوەی هەڵـویست یان خستنە ڕووی زانیاری سەبارەت بەهەر بابەتێك كە لەلایەن ئەنجومەنی نوێنەرانەوە خرابێتە ڕوو هەروەها مایەی كۆڵینەوەی بێت.
پێنجەم: ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانن سەردانی وەزارەت و فەرمانگەكانی دەوڵەت بكەن بۆ بەدواداچوونی كارەكانیان و ئاگاداربوونی باش بەڕێوەچوونیان و پیادەكردنی یاسا.


بەشی شەشەم
ئەركی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و هەردوو جێگرەكەی


ماددەی ژمارە (٣٣)
سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران ئەو كەسەیە كە نوێنەرایەتی ئەنجومەنی نوێنەران دەكات و بەناوی ئەنجومەنەوە دەدوێت.


ماددەی ژمارە (٣٤)
سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران ئەم ئەركانە پیادەدەكات:
یەكەم: كاركردن بۆ جێبەجێكردنی دەستورو یاساو پەیڕەوی ناوخۆی ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: كردنەوەو سەرۆكایەتیكردنی دانیشتەكانی ئەنجومەنی نوێنەران.
سێیەم: بانگهێشتكردنی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ ئەنجامدانی دانیشتنی نائاسایی.
چوارەم:داوای درێژكردنەوەی وەرزی یاسادانانی خولی ساڵانەی ئەنجومەنی نوێنەران بەمەرجێك لە (٣٠) ڕۆژ تێپەڕنەكات.
پێنجەم: بەڕێوەبردن تاوتوێ‌و گفتوگۆكان‌و پاراستنی ڕێكڕۆشتنی‌و دیاریكردنی بابەتی گفتوگۆكان هەروەها ئاڕاستەكردنی ئەو كەسەی دەیەوێت بەشداری بكات تا لەسنووری بابەتەكەو پەیڕەو دەرنەچێت، هەروەها مافی ئەوەی هەیە كە هەر بابەتێك ڕوونبكاتەوە كە ڕوون نەبێت یان داوای ڕوونكردنەوەی بكات.
شەشەم: ئەو بابەتانەی كە پێویستی بە دەنگدانە بیخاتە دەنگدانەوەو ئەنجامی دەنگدانەكە ئاشكرابكات.
حەوتەم: نوێنەرایەتیكردنی ئەنجومەنی نوێنەران لە ئاهەنگە نیشتمانی و بۆنەكانی دیكەدا، هەروەك دەتوانێت یەكێك لە جێگرەكانی یان ئەندامان ڕابسپێرێ‌بۆ ئەنجامدانی ئەو كارە.
هەشتەم: گرتنەبەری ڕێوشوێنی پێویست بۆ پاراستنی ئاسایش و پەیڕەو لە نێو ئەنجومەنی نوێنەراندا.
نۆیەم: چاودێری‌و سەرپەرشتیكردنی فەرمانبەران و كارمەندانی دیوانی ئەنجومەنی نوێنەران و ئەنجامدانی سەرجەم ئەو دەسەڵاتانەی كە لەم بارەیەوە بڕیاری لە سەردراوە بەمەرجێك پێچەوانە نەبێت لەگەڵ مادەی (٩)ی ئەم پەیڕەوی ناوخۆیە.


ماددەی ژمارە (٣٥)
یەكەم: جێگری یەكەم ئەم ئەركانە پیادە دەكات:
أ . هەستان بە ئەركەكانی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران لەكاتی ئامادەنەبوونی یان ئەگەر نەیتوانی بە ئەركەكانی هەستێت.
ب . بەدواداچوونی كاری لیژنە هەمیشەییەكان و پێشكەشكردنی ڕاپۆرت لەو بارەیەوە بەو شێوەیەی دەستەی سەرۆكایەتی لە سەری ڕێكدەكەوێت.
ج . سەرۆكایەتیكردنی دانیشتنی هاوبەشی لیژنە هەمیشەییەكانی ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: جێگری دووەم ئەم ئەركانە پیادەدەكات: 
أ . هەستان بە كارەكانی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران لە كاتی ئامادەنەبوونی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و جێگری یەكەم، یاخود ئەگەر نەیانتوانی بە ئەركەكانیان هەستن.
ب .بەدواداچوونی كاری لیژنە هەمیشەییەكان و پێشكەشكردنی ڕاپۆرت لەو بارەیەوە بەو شێوەیەی كە دەستەی سەرۆكایەتی لە سەری ڕێكدەكەوێت.
ج .دڵنیابوون لە ئامادەبوونی ڕێژەیی یاسایی لەكاتی ئەنجامدانی دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەران و سەرپەرشتی پرۆسەی تۆماركردنی ئەو ئەندامانەی ئامادەنەبوون، پاساویان هەبێت یان نا.
د . ڕێكخستنی خشتەی ناوی ئەو ئەندامانەی داوای بەشداری دەكەن.
سێیەم: ئەندامی دەستەی سەرۆكایەتی سەرۆكایەتی دانیشتنی كۆبوونەوەی ئەو لیژنانە دەكات كە ئامادەی دەبێت، بەڵام مافی دەنگدانی نیە.
چوارەم:دەستەی سەرۆكایەتیش دەتوانێت ئەركی دیكە بسپێرێت بە هەر یەكێك لە جێگرەكان.


ماددەی ژمارە (٣٦)
هەردوو بڕیاردەرەكان ئەم ئەركانە پیادە دەكەن:
یەكەم: چاودێریكردنی پرۆسەی جیاكردنەوی دەنگەكان دوای دەنگدانی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: ڕێكخستن‌و كورتكردنەوەو دۆكۆمێنتكردنی كۆنوسی دانیشتنەكان و دابەشكردنی بەسەر ئەنداماندا.
سێیەم: هەر ئەركێكی دیكە كە دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران پێیان بسپێرێت.




بەشی حەوتەم
سیستەمی كار لە  ئەنجومەنی نوێنەران


ماددەی ژمارە (٣٧)
یەكەم: دەستەی سەرۆكایەتی كارنامەی دانیشتنەكانی هەفتەیەكی ئەنجومەن بە هەمائاهەنگی لەگەڵ سەرۆكی لیژنە پەیوەندیدارەكان دادەنێت و لانیكەم پێش دوو ڕۆژ لە ئەنجامدانی یەكەم دانیشتنی هەفتەدابەشدەكرێت بەسەر ئەنداماندا یان پێیان ڕادەگەیەنرێت.
دووەم: نابێت هیچ بابەتێك تاوتوێبكرێت و بخرێتە ڕوو ئەگەر لە كارنامەی دانیشتنەكەدا نەهاتبێت، تەنها بە ڕەزامەندی زۆرینەی ئەندامانی ئامادەبوو نەبێت.
سێیەم: تاوتوێكردنی بڕگەكانی كارنامەی دانیشتنەكە بەو شێوەیە دەبێت كە لە ڕیزماددەی كارنامەكەدا هاتووە، هەروەها تاوتوێی هیچ  بڕگەیەكی نوێ ناكرێت پاش كۆتایهێنانی تەواوەتی تاوتوێكردنی بڕگەی پێشوو نەبێت،  ئەگەر نەتوانرا كۆتایی بە تاوتوێكردنی بڕگەیەك بهێنرێت ئەوا دەستەی سەرۆكایەتی دەتوانێت پیاچوونەوەی دوای بخات بۆ دانیشتنێكی دیكە.






ماددەی ژمارە (٣٨)
یەكەم: دەستەی سەرۆكایەتی بە ڕاوێژ لەگەڵ لیستە پەرلەمانیەكان دەتوانێت بەیاننامە دەربكات بەناوی ئەنجومەنی نوێنەران دەربارەی كێشە گرنگ و پێشهاتەكان كە پێیوایە پێویستە بەیاننامەی لەبارەوە دەربكرێت. 
دووەم: ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت داوابكات لە سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ خستنەڕووی بابەتێك كە لە كارنامەی دانیشتنەكەدا نەهاتبێت ئەگەر پەیوەندی هەبێت بە كێشەیەكی مەترسیدارو گرنگ و بەپەلەو پاش وەرگرتنی ڕەزامەندی دەستەی سەرۆكایەتی و هەڵـسەنگاندنی.


ماددەی ژمارە (٣٩)
یەكەم: سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران هەموو  دانیشتنێك بە یادهێنانەوەی ژمارەی دانیشتن دەكاتەوە، بەم شێوەیەی خوارەوە:
(بەناوی خوای بەخشندەی میهرەبان...لە جیاتی گەل دانیشتنەكەمان دەستپێدەكەین)
دووەم:خوێندنی چەند ئایەتێك لە قورئانی پیرۆز لە سەرەتای هەموو دانیشتنێكدا.


ماددەی ژمارە (٤٠)
یەكەم: ئەندامی ئەنجومەنی سەرۆكایەتی و ئەنجومەنی وەزیران دەتوانێت ئامادەی دانیشتەكان ببێت لەسەر داوای خۆی‌و بە ڕەزامەندی دەستەی سەرۆكایەتی هەروەها دەتوانێت بەشداری لەو گفتوگۆیانە بكات كە پەیوەندیدارە بە كاروباری وەزارەتەكەی یان حكومەت، هەروەك دەتوانێت گەورە بەرپرسان و كارمەندانی وەزارەتەكەی لەگەڵ خۆی بهێنێت تا پشتیان پێببەستێت دوای مۆڵەت خواستن لە سەرۆك.
دووەم: هاوڵاتیان و كارمەندانی بواری ڕاگەیاندن مافی ئامادەبوونی دانیشتەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانیان هەیە پاش مۆڵەت وەرگرتن لە دەستەی سەرۆكایەتی بەمەرجێك دانیشتەكە نهێنی نەبێـت.


ماددەی ژمارە (٤١)
ئەندام لە دانیشتەكاندا بە رێگە پێدانی سەرۆك قسەدەكات، هەروەها سەرۆك بۆی هەیە ماوەیەكی دیاریكراو دابنێت بۆ قسەكردن. هەروەك ئەندام نابێت لەو ماوەیەی بۆی دیاریكراوە زیاتر بدوێت‌، بۆشینیە زیاتر لە دوو جار بەشداری بكات لەسەر بابەتێك مەگەر سەرۆكی ئەنجومەن ڕێگەی پێبدات.




ماددەی ژمارە (٤٢)
یەكەم: ئەندام وتەكانی ئاڕاستەی سەرۆك دەكات بەمەرجێك لە بابەتەكە دەرنەچێت و خۆی دوور بگرێـت لە دووبارەكردنەوە. ئەگەر ئەندام پەیڕەوی ئەم خاڵانەی نەكرد ئەوا سەرۆك تەنها بۆی هەیە ئاگاداری بكات بۆ پابەندبوون بە ئەحكامەكانی ئەم پەیڕەوی ناوخۆیە.
دووەم: ڕێگە نادرێت دووبارە گفتوگۆ لەسەر ئەو بابەتانە بكرێت كە یەكلاییكراونەتەوە.


ماددەی ژمارە (٤٣)
قسەكەر دەتوانێت ڕاوبۆچوونی خۆی دەرببڕێت بەڵام پێویستە ڕێزو شكۆی دەزگا دەستوریەكانی دەوڵەت وڕێزی سەرۆك وئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران بپارێزێت وە نابێت ڕەفتارێك بكات كە پێشێلی پەیرەو هەیبەتی دانیشتنبكات.


ماددەی ژمارە (٤٤)
ڕێگە نادرێت  جگە لە سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران قسە ببڕدرێت بە قسەكەر یان تێبینیەكی ئاڕاستە بكات. تەنها سەرۆك مافی ئەوەی هەیە ئاگاداری قسەكەر  بكات لەهەر كاتێكدا كە دەدوێت ئەگەر سەرپێچی ئەحكامەكانی پێشوو یان هەر بەندێكی دی ئەم پەیڕەوەی كرد، یان بۆچوونەكەی ئەوەندە ئاشكرابوو كە چیدی پێویستی بەوە نەدەكرد لەسەری بدوێ‌.






ماددەی ژمارە (٤٥)
ســەرۆكــی ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت فـــەرمـــان بــدات بــەسڕینەوەی  وتەی هەریــەك لــە ئــەندامان لە كۆنوسی دانیشتنەكەدا ئەگەر پێچەوانە بوو لەگەڵ بڕگەكانی ئەم پەیڕەوی ناوخۆیە، لە كاتی دەربڕینی ناڕەزایی لەسەر بڕیارەكە دەخــرێــتــە بــەردەم ئەنجومەنی نوێنەران بــۆ ئــەوەی بــەبــێ‌مــشــتــومــڕ بــڕیــاری خــۆی لــەو بارەیەوە بــدات.


ماددەی ژمارە (٤٦)
ئــەگـــەر پەیڕەوی نـــاو ئەنجومەنی نوێنەران تێكچوو ســەرۆكــیــش نەیتوانی كـــۆنــتــڕۆڵــی دانــیشــتــنــەكــە بــكــات، ئــەوا دانــیــشــتــنـەكــە هەڵـدەگــیــرێــــــت یان دوادەخــــرێــــت.
بەشی هەشتەم
ڕێكارەكانی  تایبەت بە ئەنجومەنی سەرۆكایەتی دەوڵەت


ماددەی ژمارە (٤٧)
ئەنجومەنی نوێنەران دانیشتنێكی تایبەت ئەنجام دەدات بۆ گفتوگۆكردن سەبارەت بە پاڵاوتنی سەرۆك كۆمارو هەردوو جێگرەكەی بەپێی مادەی (٧٠)لە دەستور.
ماددەی ژمارە (٤٨)
سەرۆك كۆمارو هەردوو جێگرەكەی لەبەردەم سەرۆكی ئەنجومەنی ئەنجومەنی نوێنەراندا سوێندی یاسایی دەخۆن، بەو شێوەیەی كە لە مادەی ژمارە (٥٠)ی دەستوردا هاتووە.


بەشی نۆیەم
ڕێكارەكانی متمانەبەخشین و بەدواداچوونی كارنامەی حكومەت
ماددەی ژمارە (٤٩)
یەكەم: سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانی ڕاسپێردراو ناوی ئەندامانی وەزارەت و كارنامەی وەزارەتەكان  دەخاتە بەردەم ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: كارنامەی وەزارەتەكان ڕەوانەی لیژنەیەكی تایبەت دەكرێت بەسەرۆكایەتی یەكێك لە جێگرەكانی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ ئامادەكردنی ڕاپۆرتێك لەسەری و پێشكەشكردنی بۆ ئەنجومەن پێش دەنگدان لەسەری.
سێیەم: حكومەت متمانەی ئەنجومەنی نوێنەران بەدەست دەهێنێت پاش ڕەزامەندی نیشاندان لەسەر یەك بە یەكی وەزیرەكان و كارنامەی وەزارەتەكان بە زۆرینەی ڕەها.


بەشی دەیەم
پرسیار و پرساندن و  وەڵامگیری (المسائلة والاستجواب)


ماددەی ژمارە (٥٠)
هەموو ئەندامێك دەتوانێت پرسیار بە نوسراو ئاڕاستەی ئەندامانی ئەنجومەنی سەرۆكایەتی یا سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران و جێگرەكانی یان وەزیرەكان یاخود سەرۆكی دەستە سەربەخۆكان و سەرۆكی ئەو فەرمانگانەی كە پەیوەندیدارنین بە حكومەتەوە بكات لە یەكێك لەو كاروبارانەی كە تایبەتە بەوان پاش ئاگاداركردنی دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران. بەمەبەستی وەرگرتنی ڕونكردنەوەی زیاتر لە كارێك كە ئەندام نایزانێت، یان لێكۆڵینەوە لە ڕووداوێك كە ئاگای لێیەتی، یان وەستان لەسەر سووربونی حكومەت لەكارێك لە كارەكاندا.


ماددەی ژمارە (٥١)
دەستەی سەرۆكایەتی دەبێت ئەو پرسیارانەی كە پێویستە زارەكی لەلایەن بەرپرسەوە وەڵامبدرێتەوە لە كارنامەی نزیكترین دانیشتندا دابنێت، ئەوەش  بەلایەنیكەمەوە لە دوای هەفتەیەك لە ئاگاداركردنی بەرپرسی دیاریكراو، هەروەك نابێت وەڵامدانەوەی پرسیارەكان لە دوو هەفتە تێپەڕبكات.


ماددەی ژمارە (٥٢ (
نابێت ئەو پرسیارانە بخرێتە كارنامەی دانیشتنەكانەوە كە پەیوەندیدارن بەو بابەتانەی ڕەوانەی لیژنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران كراون، پێش ئەوەی لیژنەكە ڕاپۆرتی خۆی پێشكەش بە ئەنجومەنی نوێنەران بكات، هەروەك نابێت پەرلەمانتارێك لە دانیشتنێكدا زیاد لە پرسیارێك تۆماربكات. وەڵامدانەوەی پرسیارەكانیش بەپێی ڕیزماددەیان دەبێـت.


ماددەی ژمارە (٥٣(
ئەو ئەندامەی پرسیاری ئاڕاستە كردووە دەتوانێت داوای ڕونكردنەوە لە بەرپرسی پەیوەندیدار بكات یان تێبینی خۆی سەبارەت بە وەڵامەكە بخاتەڕوو، لەگەڵ ئەمەشدا ئەگەر سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران پێی وابوو پرسیارەكە گرنگەو پەیوەندیدارە بە بابەتێكی گشتیەوە، دەتوانێت بەپێی هەڵـسەنگاندنی خۆی ڕێگە بدات بە سەرۆكی لیژنەی پەیوەندیدار یان هەر ئەندامێك تا بە كورتی تێبینی بخەنەڕوو سەبارەت بە وەڵامی بەرپرسەكە.


ماددەی ژمارە (٥٤)
ئەندام دەتوانێت لەهەر كاتێكدا  بێت پرسیارەكەی بكشێنێتەوە، هەروەك پرسیارەكە كاری پێناكرێت كاتێك ئەو كەسەی پرسیار دەكات یان پرسیاری لێكراوە لە پۆستەكەی نەمێنێت.






ماددەی ژمارە (٥٥)
دەكرێت بیست و پێنج پەرلەمانتاری ئەنجومەنی نوێنەران بابەتێكی گشتی بخەنە ڕوو بۆ تاوتوێكردن بەمەبەستی ڕوونكردنەوەی سیاسەت و كاری ئەنجومەنی وەزیران یان یەكێك لە وەزارەتەكان، داواكەش پێشكەش بە سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران دەكرێت و سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانیش وادەیەك دیاریدەكات بۆ ئامادەبوونی لەگەڵ دیاریكردنی دوا مۆڵەت بۆ تاوتوێكردنەكە. 


ماددەی ژمارە (٥٦)
ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران بە ڕەزامەندی بیست و پێنج ئەندام دەتوانێت وەڵامگیری (الاستجواب) ئاڕاستەی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران یان یەكێك لە جێگرەكانی یاخود وەزیرەكان بكات بۆ هەڵـسەنگاندنیان لەو كاروبارانەی كە پەیوەندیدارە پێیانەوە، بانگهێشتەكەش ئەنجام نادرێت پاش تیپەڕبوونی حەوت ڕۆژ نەبێت بەلانی كەمەوە پاش پێشكەشكردنی.


ماددەی ژمارە (٥٧)
ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت پرساندن (المسائلة) بۆ ئەندامانی دەستەی سەرۆكایەتی بكات  لەسەر داوایەك كە هۆیەكی تێداڕوونكرابێتەوەو بەزۆرینەی ڕەهای ژمارەی ئەندامان.


ماددەی ژمارە (٥٨)
وەڵامگیری (الاستجواب) لەلایەن پێشكەشكاری داواكە بە ڕەزامەندی لانیكەم (بیست و پێنج) ئەندام و بەنوسراو پێشكەش بە سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران دەكرێت و تێیدا بەشێوەیەكی گشتی بابەتی وەڵامگیری (الاستجواب)ی ئەو كارانەی كەسەكەی بۆ بانگهێشتكراوە دەخرێتەڕوو لەگەڵ خاڵ و شێوازی بەڕێوەچوونی وەڵامگیری (الاستجواب) كە وئەو هۆكارانەی كە پشتی پێدەبەستێت ڕووندەكرێتەوە، لەگەڵ ئەو سەرپێچیانەی كە وەڵامگیری لێكراو  (لێپرسینەوە لێكراو) ئەنجامی داوەو ئەو بنەمایانەی كە پشتی پێدەبەسـتێت‌لە بۆچوونەكانیدا. نابێت وەڵامگیری (الاستجواب)ەكە هیچ بڕگەیەكی تێدابێت كە پێچەوانەی دەستوور یان یاسابێت یان دەستەواژەی نەشیاو لەخۆ بگرێت یان پەیوەندی بە بوارێكەوە هەبێت كە كاری حكومەت نەبێت یان مەبەست لە وەڵامگیری (الاستجواب)كە بەرژەوەندی تایبەتی بێت. هەروەك نابێت جارێكی دی داوای وەڵامگیری (الاستجواب) بكرێت لەسەر بابەتێك كە ئەنجومەنی نوێنەران پێشتر یەكلایی كردبێتەوە، مەگەر بەهۆی ڕووداوێكی نوێ كە پێویست بكات.




ماددەی ژمارە (٥٩)
ئەو كەسەی داوای وەڵامگیری (الاستجواب) كردووە مافی ئەوەی هەیە لە هەر كاتێكدا پەشیمان ببێتەوە لە داواكەی، هەروەك وەڵامگیری (الاستجواب) هەڵـدەوەشێتەوە بە لاچوونی ئەو كەسەی داوای وەڵامگیری (الاستجواب)كردووە یان ئەو كەسەی وەڵامگیری (الاستجواب) ی لێكراوە لە پۆستەكەی.


ماددەی ژمارە (٦٠)
ئەگەر یەكێك لە ئەندامانی دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران ویستی پرسیارێك یان وەڵامگیری (الاستجواب) یەك ئاڕاستەی سەرۆك یا ئەندامانی ئەنجومەنی وەزیران بكات، دەبێت دوانگەی تایبەتی دەستەی سەرۆكایەتی جێبهێڵێت و لە شوێنی تایبەتكراو بۆی لە هۆڵی دانیشتنەكەی ئەنجومەنی نوێنەران دابنیشێت‌.


ماددەی ژمارە (٦١)
ئەگەر گفتوگۆكە كۆتایی هات بە بڕواهێنانی  ئەنجومەنی نوێنەران بە بۆچوونی وەڵامگیر (الاستجواب) لێكراو، ئەوا كێشەكە كۆتایی پێدێت. بە پێچەوانەوە ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت متمانە لە بانگهێشتكراو وەربگرێتەوە بە گوێرەی بەندەكانی ئەم پەیڕەوە.


بەشی یازدەیەم
دەستلەكاركێشانەوەو متمانە لێسەندنەوە


ماددەی ژمارە (٦٢)
یەكێك لە ئەندامانی دەستەی سەرۆكایەتی پۆستەكەی لێدەسەنرێتەوە  بە زۆرینەی ڕەهای ژمارەی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران پاش ئەوەی لەلایەن دادگای باڵای فیدڕاڵیەوە داوای لەسەر تۆماردەكرێت، لە یەكێك لەم بارانەی خوارەوەدا:
یەكەم: شكاندنی سوێندی دەستوری.
دووەم: پێشێلكردنی دەستور.
سێیەم: خیانەتی گەورە.


ماددەی ژمارە (٦٣)
ئە نجومەنی نوێنەران دەتوانێت بە زۆرینەی ڕەها متمانە بستێنێتەوە  لە یەكێك لە وەزیرەكان و لەبەرواری متمانە لێسەندنەوەكەش  بە دەستلەكاركێشراوە دادەنرێت. نابێت لێسەندنەوەی  متمانە لە وەزیر بخرێتەڕوو مەگەر لەسەر داوای خۆی بێت یان لەسەر داوای (پەنجا) ئەندام پاش تاوتوێكردنی وەڵامگیری (الاستجواب)ە كە، كە ئاڕاستەی كراوە هەروەك ئەنجومەن بڕیاری خۆی دەرناكات لە سەر داواكە دوای حەوت ڕۆژ نەبێت بەلانی كەمەوە لە بەرواری پێشكەشكردنی.


ماددەی ژمارە (٦٤)
یەكەم: ئەنجومەنی سەرۆكایەتی دەتوانێت داوایەك پێشكەش بە ئەنجومەنی نوێنەران بكات بۆ لێسەندنەوەی  متمانە لە سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران.
دووەم: ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت لەسەر داوای پێنج یەكی ئەندامانی پێشنیاری لێسەندنەوەی  متمانە لەسەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران بخاتەڕوو پاش ئەوەی وەڵامگیری (الاستجواب) ئاڕاستەی دەكرێت، هەروەك نابێت داوای متمانە لێسەندنەوە  پێشكەشبكرێت لانیكەم پاش حەوت ڕۆژ نەبێت لە بەرواری پێشكەشكردنی داواكاری نەبێت .
سێیەم: ئەنجومەنی نوێنەران بە زۆرینەی ڕەهای دەنگی ئەندامانی  بڕیاری لێسەندنەوەی متمانە لە سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران دەدات .
ماددەی ژمارە (٦٥)
متمانە لە سەرۆك وەزیران وەگیرایەوە ئەوا حكومەت بە دەست لەكاركێشراوە ئەژمار دەكرێت .


ماددەی ژمارە (٦٦)
لە كاتی دەنگدان بە سەندنەوەی متمانە لە ئەنجومەنی وەزیران بە گشتی، سەرۆك وەزیران و وەزیرەكان لە پۆستەكانیان دەمێننەوە بۆ ڕاییكردنی كاروبارەكانی ڕۆژانە  بە مەرجێك لە (٣٠) ڕۆژ تێپەڕ نەكات تا پێكهێنانی ئەنجومەنی وەزیرانی نوێ‌بە پێی ماددەی (٧٣)ی دەستور.


ماددەی ژمارە (٦٧)
ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت وەڵامگیری (الاستجواب) بەرپرسانی دەستە سەربەخۆكان بكات و ڕێوشوێنەكانی وەڵامگیری (الاستجواب) ی وەزیرەكانیان بەسەردا جێبەجێدەكرێت، هەروەك ئەنجومەن دەتوانێت بەزۆرینەی ڕەهای ئەندامانی لە وەڵامگیری (الاستجواب) بیانبەخشێت.


بەشی سیازدەیەم
لیژنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران
ماددەی ژمارە (٦٨)
لیژنەیەكی كاتی بۆ هەمواركردنی دەستور پێكدێت و ئەو كارانە پیادە دەكات  كە لە مادەی (١٤٢)ی دەستور ئاماژەی پێكراوە.


ماددەی ژمارە (٦٩)
لیژنە هەمیشەییەكانی ئەنجومەن لە یەكەم دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەران پاش پەسەندكردنی پەیڕەوی ناوخۆ پێكدێت و لە پێكهێنانیشیدا ویست و پسپۆڕی و شارەزایی ئەندام لەبەرچاو دەگیرێت.
ماددەی ژمارە (٧٠)
ئەنجومەنی نوێنەران لەم لیژنە هەمیشەییانەی خوارەوە پێكدێت:
(١ .لیژنەی پەیوەندیەكانی دەرەوە. ٢ .لیژنەی ئاسایش و بەرگری. ٣ .لیژنەی یاسایی. ٤ .لیژنەی نەوت و گاز و سامانە سروشتیەكان. ٥ .لیژنەی دەستپاکی.  ٦ .لیژنەی دارایی. ٧ .لیژنەی ئابووری و وەبەرهێنان و بنیاتنان. ٨ .لیژنەی پەروردەو فێركردن. ٩ .لیژنەی تەندروستی و ژینگە.  ١٠ .لیژنەی كارو خزمەتگوزاری. ١١.لیژنەی هەرێمەكان پارێزگاكان ، و ئەوانەی لە هەرێمێكدا ڕێكنەخراون. ١٢.لیژنەی مافی مرۆڤ. ١٣.لیژنەی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندن و گەشت و گوزارو شوێنەوار. ١٤.لیژنەی ئەوقاف و كاروباری ئایینی. ١٥.لیژنەی ڕاگوێزراوان و دەركراوان و ئاوارە. ١٦.لیژنەی كشتوكاڵ و ئاوو زۆنگاوەكان. ١٧.لیژنەی ڕیشەكێشكردنی بەعس. ١٨.لیژنەی شەهیدان و قوربانیان و زیندانە سیاسیەكان . ١٩.لیژنەی لاوان و وەرزش. ٢٠.لیژنەی ئافرەت و خێزان و منداڵ . ٢١.لیژنەی دامودەزگاكانی كۆمەڵگەی مەدەنی. ٢٢.لیژنەی كاروباری ئەندامان و پەرەپێدانی پەرلەمانی. ٣ .لیژنەی هۆزەكان.  ٢٤ .لیژنەی سكاڵا.)
ماددەی ژمارە (٧١)
پێكهێنانی لیژنەیەكی كاتی بۆ چاودێری جێبەجێكردنی مادەی (١٤٠)ی دەستور لە كاتی جێبەجێكردنیدا.


ماددەی ژمارە (٧٢)
یەكەم: هەموو ئەندامێك مافی ئەوەی هەیە خۆی بپالێوێت بۆ ئەندامێتی و سەرۆكایەتی یەكێك لە لیژنەكان.
دووەم: دەستەی سەرۆكایەتی ناوی پاڵێوراوانی هەموو لیژنە هەمیشەییەكان لە ئەنجومەنی نوێنەران دەخاتەڕوو تا بە یەك لیست كە لیستە پەرلەمانیەكان لەسەری ڕێكدەكەون دەنگی لەسەر بدرێت.


ماددەی ژمارە (٧٣)
هەرلیژنەیەك لە لیژنە هەمیشەییەكان پێكدێت لە ژمارەیەك ئەندام  كە نابێت لە حەوت ئەندام كەمتر بێت و لە پازدە ئەندامیش زیاتر بێت.


ماددەی ژمارە (٧٤)
لیژنەكان لە سەرەتای سێ‌ڕۆژی یەكەمی دەستبەكاربوونیان بە زۆرینەی ژمارەی ئەندامەكانی، سەرۆكی لیژنەو جێگری سەرۆك و بڕیاردەرێك هەڵـدەبژێرن.
ماددەی ژمارە (٧٥)
یەكەم: كۆبوونەوەی لیژنەكان خولی دەبێت كە سەرۆكی لیژنە یان جێگرەكەی (ئەگەر سەرۆكی لیژنەكە ئامادەنەبوو)، دیاریدەكات. ئاگاداركردنی ئەندامانیش لەڕێی بڕیاردەرەوە دەبێـت.
دووەم: ڕێژەی یاسایی دانیشتنی لیژنەكان بە ئامادەبوونی زۆرینەی ئەندامانی دەبێت.
سێیەم: بڕیارەكانی لیژنە بە زۆرینەی ڕەهای ژمارەی ئەندامانی دەدرێت و بڕیارەكانی لیژنەكەش بەڕاپۆرتێك بۆ دەستەی سەرۆكایەتی بەرزدەكرێتەوە بە واژووی سەرۆكی لیژنەكە یان جێگرەكەی یاخود ئەندامانی لیژنەكە ئەگەر ئەوان ئامادەنەبوون.
چوارەم: لیژنەكان دەتوانن پشت بە شارەزایان ببەستن لەكاتی پێویستدا، هەروەك كرێی كاركردنەكەیان دیاریدەكرێت پاش ڕێككەوتن لەگەڵ دەستەی سەرۆكایەتیدا.


ماددەی ژمارە (٧٦)
یەكەم: لیژنە دەتوانێت هەریەكێك لە ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران بانگهێشت بكات تا بۆچوونی خۆی دەرببڕێت لە سەر ئەو بابەتەی كە خراوەتە ڕوو، بەڵام مافی دەنگدانینیە.
هەروەها لیژنە مافی بانگهێشتكردنی هەر كارمەندێكی حكومەت (بە ئاگاداری بەرپرسەكەی)، یان شارەزا، یا پسپۆڕی هەیە، جگە لە ئەندامان بۆ سودوەرگرتن لە بۆچوونیان. 
دووەم: هەموو ئەندامێك لە ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران مافی ئەوەی هەیە ئامادەبێت لە دانیشتەكانی هەر لیژنەیەكدا بە ڕەزامەندی سەرۆكی لیژنە، هەروەها دەتوانێت بۆچوونی خۆی دەربڕێت، بەڵام مافی دەنگدانینیە.


ماددەی ژمارە (٧٧)
یەكەم: لیژنە مافی ئەوەی هەیە بەڕەزامەندی زۆرینەی ئەندامانی بانگهێشتی هەر وەزیرێك یان كەسێك كە لەپلەی وەزیر بێت بكات بۆ ڕوونكردنەوەی بابەتێك بە ئاگاداری سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران وسەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران. هەروەك پێویستە بەرپرسی بانگهێشتكراو لەماوەی حەوت ڕۆژدا لەبەرواری وەرگرتنی بانگهێشتنامەكە ئامادەی كۆبوونەوەی لیژنەكە ببێت.
دووەم: لیژنە بەڕەزامەندی زۆرینەی ئەندامانی مافی ئەوەی هەیە كە بانگهێشتی جێگری وەزیرەكان و بەرپرسانی خاوەن پلەی تایبەت و فەرمانبەرانی دیكەی حكومەت (مەدەنی بن یان سەربازی)بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆبكات بۆ ڕوونكردنەوەی بابەتێك و داواكردنی زانیاری بە ئاگاداركردنی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران.
سێیەم: وەزیری دەوڵەت بۆ كاروباری ئەنجومەنی نوێنەران یان هەركەسێك كە نوێنەرایەتی بكات دەتوانێت ئامادەی كۆبوونەوەی لیژنەكان ببێت پاش بانگهێشتكردنی بەمەبەستی هەمەئاهەنگی و هاوكاری و گۆڕینەوەی زانیاری لە نێوان حكومەت و ئەنجومەنی نوێنەران.
چوارەم: لیژنە مافی ئەوەی هەیە هەر دیدارێك كە لەگەڵ هەر بەرپرسێك ئەنجامی دەدات و لە چوارچێوەی دەسەڵاتەكانیدایە دیكۆمێنتی بكات بەشێوەی دەنگ یان ڕەنگ و دەنگ.


ماددەی ژمارە (٧٨)
لیژنە هەمیشەییەكان دەتوانن لە رێی دەستەی سەرۆكایەتی داوای ئەو زانیاری و بەڵگەنامانە بكەن لە فەرمانگەكانی دەوڵەت و ڕێكخراوە جەماوەریەكان كە پێویستیان پێیەتی.


ماددەی ژمارە (٧٩)
ئامادەبوون لە دانیشنی لیژنەكاندا وەك ئامادەبوون لە دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانە، هەروەها هەمان بڕیارەكانی ئەم پەیڕەوی ناوخۆیە جێبەجێدەكرێت لە كاتی ئامادەنەبوون لە دانیشتنی لیژنەكاندا.
ماددەی ژمارە (٨٠)
كاتێك ئەندامێتی یەكێك لە لیژنەكان كەم دەبێت، ئەندامێكی تر لە جیاتی لەلایەن ئەنجومەنەوە هەڵـدەبژێردرێت.
ماددەی ژمارە (٨١)
یەكەم: دەستەی سەرۆكایەتی كێشەكان(بابەتی تاوتوێ‌) بە تەواوی بەڵگەنامەكانیەوە ڕەوانەی لیژنەكان دەكات بۆ لێكۆڵینەوەو تاوتوێكردن و دەركردنی ڕاسپاردەی گونجاو لەبارەیانەوە.
دووەم: هەر لیژنەیەك كۆنوسی دانیشتنەكانی خۆی ڕێكدەخات، هەروەها ناوی ئامادەبووان و نەهاتووان دەنوسرێن و ئەو بیروبۆچوونانەش كە دەخرێنەڕوو تۆمار دەكرێت. بڕیارەكانیش بە كۆی دەنگ دەبێت، لەكاتی یەكسان بوونی دەنگەكانیش ئەولایە پەسەند دەكرێت كە سەرۆك دەنگی بۆ دەدات. 
ماددەی ژمارە (٨٢)
ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت لیژنەی لاوەكی و لیژنەی  كاتی و لیژنەی لێكۆڵینەوە دروست بكات، بە پێی پێداویستی كار و ئەو كێشە (بابەتی تاوتوێ‌)یانەی دەخرێنە بەردەمی.


ماددەی ژمارە (٨٣)
پێكهێنانی لیژنەی كاتی و لیژنەی لێكۆڵینەوە بە ڕەزامەندی زۆرینەی ئەندامانی ئامادەبوو دەبێت لە ئەنجومەنی نوێنەران، لەسەر پێشنیاری دەستەی سەرۆكایەتی یان پەنجا ئەندام.


ماددەی ژمارە (٨٤)
لیژنەی لێكۆڵینەوە دەسەڵاتی بەدواداچوونی ڕاستیەكانی هەیە سەبارەت بەو كێشانەی كە دەخرێنە بەردەمی لیژنەكە، هەروەها دەتوانێت بانگهێشتی هەركەسێك بكات كە دەیەوێت بۆ گوێگرتن لە وتەكانی بە رێگاوشوێنی یاسایی. لە هەمانكاتدا مافی بەئاگابوونی هەیە لە هەر شتێك پەیوەندی بەو كێشەیەوە هەبێـت كە خراوەتە ڕوو، بەبێ‌ دەستوەردانە ئەو كێشانەی كە لە دادگا خراونەتەڕوو. هەروەك دەتوانێت پشت بە كەسانی شارەزا ببەستێت دوای دیاریكردنی كرێی كاركردنیان بە ڕێككەوتن لەگەڵ دەستەی سەرۆكایەتی.


ماددەی ژمارە (٨٥)
لیژنە دوای كۆتاییهاتنی لێكۆڵینەوەكە، ڕاپۆرت و ڕاسپاردەی خۆی بەرز دەكاتەوە بۆ دەستەی سەرۆكایەتی، تا لە ئەنجومەنی نوێنەران بخرێتە ڕوو بەمەبەستی بڕیاردانی ڕێوشوێنی پێویست.
ماددەی ژمارە (٨٦)
لیژنە مافی ئەوەی هەیە سەرۆكی لیژنە یان جێگرەكەی یاخود بڕیاردەر لەسەر كارلابدات ئەگەر سەلمێنرا توانای نیە یاخود ناتوانێ ئەركەكانی ڕاپەڕێنێت.


بەشی سێزدەیەم
تایبەتمەندێتی لیژنە هەمیشەییەكان
ماددەی ژمارە (٨٧)
یەكەم: هەر لیژنەیەكی هەمیشەیی مافی ئەوەی هەیە یاسا پێشنیار بكات كە پەیوەندی هەبێت بە تایبەتمەندی كارەكەیەوە بەپێی ئەو ڕێوشوێنانەی كە لەم پەیڕەدا ئاماژەی پێكراوە.
دووەم: لیژنە هەمیشەییەكان ئەركی توێژینەوەی پڕۆژەی یاسایی و پڕۆژە یاساییە پێشنیاركراوەكان لە ئەستۆ دەگرن كە پەیوەندی بە پسپۆری بواری كاری ئەوانەوە هەیە، لەگەڵ خستنەڕووی بۆچوونیان لەو كێشەو بابەتانەی بۆیان ڕەوانە دەكرێت لەلایەن دەستەی سەرۆكایەتیەوە كە پەیوەندیدارە بەو دەسەڵاتانەی كە لەم پەیڕەوەدا ڕوونكراوەتەوە.
سێیەم: هەر لیژنەیەك مافی ئەوەی هەیە بەدواداچوون و چاودێری پاراستنی هاوسەنگی بكات لەو دامودەزگایانەی كە پێی پەیوەندیدارە.
ماددەی ژمارە (٨٨)
لیژنەی پەیوەندیەكانی دەرەوە 
تایبەتمەندییەکانی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: تاوتوێکردنی هەڵـوێستی نێودەوڵەتی و هەرێمی و پەرەسەندنەكانی سیاسەتی نێودەوڵەتی.
دووەم: بەدواداچوونی سیاسەتی دەرەوەی دەوڵەت و نوێنەرایەتی دیبلۆماسی.
سێیەم: بەدواداچوونی كۆنگرە نێودەوڵەتیەكان.
چوارەم: تاوتوێکردنی  ڕێككەوتن و پەیماننامە نێودەوڵەتیەكان بە هاوكاری لەگەڵ لیژنەی یاسایی.
پێنجەم: پێشنیاركردنی یاساكانی ڕێكخستنی بواری دیبلۆماسی و باڵوێزخانە.
شەشەم: بەدواداچوونی كاروباری تایبەت بە ڕێكخراوی جیهانی نەتەوە یەكگرتووەكان و رێكخراوە نێودەوڵەتی و هەرێمیەكان.


ماددەی ژمارە (٨٩)
لیژنەی بەرگری و ئاسایش.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی كاروباری ئاسایشی دەرەوەی دەوڵەت.
دووەم: بەدواداچوونی كاروباری ئاسایشی ناوخۆو بەرەنگاربوونەوەی تیرۆرو تاوان.
سێیەم: بەدواداچوونی كاروباری هێزە چەكدارەكان.
چوارەم: بەدواداچوونی كاروباری فەرمانگەی هەواڵگری.
پێنجەم:پێشنیاركردنی یاساكانی تایبەت بە ئەفسەرانی هێزە چەكدارەكان و پۆلیس و ئەندامان و دەزگاكانی هەواڵگری عێراقی.


ماددەی ژمارە (٩٠)
لیژنەی یاسایی
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: پێداچوونەوەی یاساكان ی پێشوو گونجاندنی بەپێی دەستور.
دووەم: تاوتوێکردنی  یاسای تایبەت بە دەسەڵاتی دادوەری (سلطة القضائية).
سێیەم: هاوكاری ئەنجومەنی نوێنەران و لیژنەكان لە داڕشتنی دەقی یاسایی.
چوارەم: چاككردن و پەرەپێدانی سیستەمی یاسایی و دادوەری  (قضائي).
پێنجەم: تاوتوێکردنی ئەو پڕۆژە یاسایانەی كە لەلایەن ئەنجومەنی نوێنەران و حكومەتەوە پێشنیار دەكرێن و  دەخرێتە بەردەستی، هەروەها دەربڕینی بۆچوونی لیژنە دەربارەیان وئامادەكردن و داڕشتنی دەقەكانی، بە گوێرەی ڕاسپاردنی لیژنەكە لەلایەن دەستەی سەرۆكایەتیەوە.
شەشەم: پێداچوونەوەی بڕیارەكانی ئەنجومەنی سەركردایەتی شۆڕشی هەڵـوەشاو.
حەوتەم: بەدواداچوونی كۆمسیۆنی باڵای هەڵـبژاردنەكان.


ماددەی ژمارە (٩١)
لیژنەی نەوت و گازو سامانە سروشتیەكان.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: چاودێریكردن و سەرپەرشتیكردنی سیاسەتی نەوت و سامانە سروشتیەكان.
دووەم: چاودێریكردنی حساباتی داهاتی نەوت و گازو سامانە سروشتیەكانی دیكە. 
سێیەم: پێشكەشكردنی پڕۆژەی یاساكان بەمەبەستی دانانی سنورێك بۆ بەفیڕۆدانی سامانی نەوت و سروشتی.
چوارەم: پێگەیاندن و بە دیهێنانی  (منشآ‌ت)ی  نەوت بۆ مسۆگەربوونی باش بەڕێوەچوونی بەرهەمە نەوتیەكان بۆ هاوڵاتیان.
پێنجەم: بەدواداچوونی سیاسەتی نەوت بەرامبەر خۆراك و دەرمان و پێداویستیە سەرەكیەكان و دۆسیەی گەندەڵی كە بەو هۆیەوە دروستبووە.
شەشەم: بەدواداچوونی ئامادەكردن و بەدیهێنانی پڕۆژەكانی پەیوەندیدار بە سامانی سروشتی.


ماددەی ژمارە (٩٢)
لیژنەی دەستپاكی (نەزاهە).
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی گەندەڵی ئیداری و دارایی لە دەزگا جیاوازەكانی دەوڵەت.
دووەم: بەدواداچوون و چاودێریكردنی كاری دەستەو دەزگاكانی دەستپاكی (نزاهە) (دەستەی دەستپاكی، فەرمانگەی پشكنەری گشتی، دیوانی چاودێری دارایی و دەزگا سەربەخۆكانی دیكە).
سێیەم: پێشنیاركردنی پڕۆژەی یاسای تایبەت بە دەستپاكی.




ماددەی ژمارە (٩٣)
لیژنەی دارایی.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی بودجەی گشتی دەوڵەت و ئاڵوگۆڕلە نێوان دەروازەكانی .
دووەم: پێشنیاركردنی یاسای تایبەت بە گومرگ و باج و (رسوم).
سێیەم: بەدواداچوونی بانك و گرەنتی (الائتمان) و قەرز و دابینكردن (تأمین).
چوارەم: سەرپەرشتی ئامادەكردنی بودجەی ئەنجومەنی نوێنەران.
پێنجەم: بەدواداچوونی لێ‌خۆشبوون لەو  قەرزو قەرەبووانەی  كە بەسەر گەلی عێراقدا سەپێنراوە.
شەشەم: بەدواداچوونی سیاسەتی دارایی سەرجەم وەزارەت و دامودەزگاكانی دەوڵەت.


ماددەی ژمارە (٩٤)
لیژنەی ئابووری و وەبەرهێنان و ئاوەدانكردنەوە.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی پلانی ئابووری دەوڵەت.
دووەم: گرنگیدان بە بواری كەرتی تایبەت‌و (بە تایبەتكردن –خصخصة)
سێیەم: بەدواداچونی كاروباری بازرگانی ناوخۆو دەرەوە و كرێ و نرخ.
چوارەم: چاودێری گرێبەستە مۆركراوەكان بۆ هاوردەكردنی بەشە خۆراك و پاراستنی بەڕێوەچوونی بەشێوەیەكی باش و پرۆسەی دابەشكردنی بە شێوەیەكی ڕێكوپێك.
پێنجەم: بەدواداچوونی پەرەپێدانی پیشەسازی ناوخۆیی.
شەشەم: بەدواداچوونی كاروباری وەبەرهێنانی نیشتمانی و بیانی و پێشنیاركردنی یاساو بڕیارەكان كە هانی پڕۆژەكانی وەبەرهێنان دەدات لە عێراقدا.
حەوتەم :بەدوادا چوونی هەموو ڕووەكانی پرۆژەكانی ئاوەدانكردنەوەی نیشتەجێ‌بوون و ژێرخان و ئەوانی دیكە. 


ماددەی ژمارە (٩٥)
لیژنەی پەروەردەو فێركردن.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی كاروباری پەروەردەو فێركردن بۆ هەموو قۆناغەكان و پڕۆگرامەكانی.
دووەم: بەدواداچوون و گەشەپێدانی زانكۆو ناوەندەكانی لێكۆڵینەوەی زانستی.
سێیەم: بەدواداچوونی گشتگیركردنی كەلتوری لێبوردن و مافی مرۆڤ.
ماددەی ژمارە (٩٦)


لیژنەی تەندروستی و ژینگە.
تایبەتمەندێتی (دەسەڵات) ی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: پێداچوونەوە و گەشەپێدانی سیاسەتی تەندروستی ووڵات بە گونجاوترین شێوە لەگەڵ خزمەتگوزاریەكانی حكومەت.
دووەم: گرنگیدان بە كادیری پزیشكی و تەندروستی و ڕەخساندنی كەشێكی ئارامبەخش بۆیان تا كۆچ نەكەن بۆ دەرەوەی وڵات بەو پێیەی زیانكەوتنە لە وزە (طاقات)ی وڵات.
سێیەم: بەدواداچوونی پلانی دابینكردنی دەرمان و ئامێرەكان لە كۆگا باوەپێكراوە نێودەوڵەتیەكانەوە.
چوارەم: بەدواداچوونی جێبەجێكردنی ئەو یاساو ڕێوشوێنانەی كە تایبەتە بە ژینگە لە سەرجەم ناوچەكانی عێراق.
پێنجەم: بەدواداچوونی پاراستن و گەشەپێدانی ناوچە سەوزەكان لە شارو گوندەكانی عێراق.
شەشەم: بەدواداچوونی هاندانی وەزارەتە تایبەتمەندەكان بۆ چارەسەركردنی دیاردەی بە بیابانبوون.
حەوتەم: چاودێری پرۆسەی شاردنەوەی پاشماوە زیانبەخشەكان و پێشكەشكردنی پڕۆژەی یاسایی بەرگر لە فڕێدانی پاشماوە ئەتۆمیەكان لە ناوچەكانی عێراق.


ماددەی ژمارە (٩٧)
لیژنەی كارو خزمەتگوزاری.
تایبەتمەندێتی یئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی  كاروباری خزمەتگوزاری شارەوانی و ئاوی خواردنەوەو ئاوەڕۆ.
دووەم: بەدواداچوونی كاروباری كارەبا.
سێیەم: بەدواداچوونی كاروباری گەیاندن.
چوارەم: بەدواداچوونی كاروباری گواستنەوە.
پێنجەم: پێشنیاركردنی یاسای تایبەت بە ڕێكخستنی پەیوەندی نێوان حكومەت و خاوەن كاروكرێكار.
شەشەم: چاودێریكردنی جێبەجێكردنی یاسای كار.
حەوتەم: چاودێریكردن و بەدواداچوونی  ئامادەكردنی هێزی كاری كرێكاری بەتوانا بەپێی پێدوایستی بازاڕی كار. 


ماددەی ژمارە (٩٨)
لیژنەی كاروباری هەر ێم و ئەو پارێزگایانەی كە لە هەرێمێكدا ڕێكنەخراون.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: گرنگیدان بە كاروباری هەرێم و ئەو پارێزگایانەی كە لە هەرێمێكدا ڕێكنەخراون و پەیوەندیان بە حكومەتی فیدڕاڵی.
دووەم: بەدواداچوونی كاروباری ئەنجومەنی هەرێم و پارێزگاكان و ئەنجومەنە ناوخۆییەكان.
سێیەم: بەدواداچوونی بەشداری دادوەرانە لە بەڕێوەبردنی دامودەزگا جیاجیاكانی دەوڵەتی فیدڕاڵی و نێردراوو زەمالەتەكانی خوێندن و كۆنگرە ناوخۆیی و نیودەوڵەتیەكان.
چوارەم: بەدواداچوونی دابەشكردنی دادپەروەرانە بۆ داهات و پارەی تایبەتكراو لە نێوان هەرێم و پارێزگاكان.
پێنجەم: پێشنیاركردنی یاسای ڕێكخستنی پەیوەندی نێوان ئەنجومەنی یاسادانانی هەرێم و پارێزگاكان لەگەڵ وەزارەتە فیدڕاڵیەكان.
شەشەم: پێشنیاركردنی یاسای ڕێكخستنی كاری ئەو دوو دەستەیەی كە لە مادەی (١٠٥)و (١٠٦)ی دەستور ئاماژەی پێكراوە.
ماددەی ژمارە (٩٩)
لیژنەی مافی مرۆڤــ.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی مافی مرۆڤی عێراقی لەسەر بنەما دانپێدانراوەكان لە دەستورو تۆماركردنی سەرپێچیەكان و پێشنیار بۆ چارەسەركردنیان.
دووەم: تۆماركردنی سەرپێچی مافی مرۆڤـ لەلایەن دەسەڵاتەكانەوە.
سێیەم: بەدواداچوونی كاروباری بەندكراوان و دەستبەسەركراو لە ماددەیخانەكاندا.


ماددەی ژمارە (١٠٠)
لیژنەی ڕۆشنبیری و هونەرو ڕاگەیاندن و گەشتوگوزار.
یەكەم: گرنگیدان بە سەرجەم بوارەكانی ڕۆشنبیری.
دووەم: گرنگیدان بە پەرەپێدانی هونەرو ئەدەب.
سێیەم: گرنگیدان بە كاروباری گەشتوگوزار بە تایبەت گەشتوگوزاری ئایینی.
چوارەم: بەدواداچونی كاروباری شوێنەوارو دراسەتكردن و بەدواداچوونی گێڕانەوەی كەلوپەلە كۆنە عێراقیە دزراو و لەناوچووەكان و پاراستنیان.
پێنجەم: بەدواداچوونی دەزگاكانی ڕاگەیاندن و چاودێری كارەكانیان.
شەشەم: بەدواداچوونی دەستەی ڕاگەیاندن و پەیوەندیەكان.


ماددەی ژمارە (١٠١)
لیژنەی ئەوقاف و كاروباری ئایینی.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی كارو بڕیاری دیوانەكانی ئەوقاف. 
دووەم: پێشكەشكردنی پڕۆژەی یاسای كاراكردن و پەرەپێدانی ئەوقاف.
سێیەم: بەدواداچوونی دەستەی باڵای حەج و عومرە.


ماددەی ژمارە (١٠٢)
لیژنەی ڕاگوێزراوان و كۆچبەران و ئاوارە.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی گێڕانەوەی ئەوانەی بەزۆر ڕاگوێزراون و كۆچیان پێ‌كراوە، بۆ شوێنی نیشتەجێبوون یان پێش ڕاگواستن، هەروەها گێڕانەوەی ماڵ و دارایی گواستراوەو نەگواستراوەكان بۆیان.
دووەم: بەدواداچوونی گێڕانەوەی موڵك و دارایی ڕاگوێزراوان و دەركراوان كە بە ناڕەوا دەستی بەسەردا گیراوە لەلایەن ڕژێمی پێشووەوە.
سێیەم: بەدواداچوونی كاروباری هاوڵاتیان كە لەژێرسایەی ڕژێمی پێشوودا دەستیان بەسەردا گیراوە، لە بەرەنجامی ڕاگواستنی خێزانەكانیان بۆ دەرەوەی عێراق.
چوارەم: لێكۆڵینەوەی پڕۆژە یاسا پێشنیاركراوەكان كە تایبەتە بە ڕەگەزنامە بەو پێیەی لە ماددەی یازدەی دەستور ئاماژەی پێكراوە، بە هاوئاهەنگی لەگەڵ لیژنەی یاسایی.
پێنجەم: بەدواداچوونی دەستەی باڵای چارەسەركردنی كێشەكانی موڵكداری.


ماددەی ژمارە (١٠٣)
لیژنەی كشتوكاڵ و ئاوو زۆنگاوەكان.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی كشتوكاڵ و پەرەپێدانی.
دووەم:.چاودێری جێبەجێكردنی سیاسەتی سامانی  ئاو و دابەشكردنی لە ناوخۆدا.
سێیەم: گرنگیدان بە گوندەكان و بەرزكردنەوەی ئاستی ژیانی كشتیاران و جوتیاران.
چوارەم: بەدواداچوونی سامانی ئاژەڵ و كاروباری ڤێتێرنەری.
پێنجەم: بەدواداچوون و پەرەپێدانی كاروباری كۆچبەران لە ڕێی نیشتەجێكردنیان و دابینكردنی ژینگەی شیاو بۆیان.
شەشەم: بەدواداچوونی زیندوكردنەوەی زۆنگاوەكان.
حەوتەم: بەدواداچوونی كاروباری دانیشتوانی زۆنگاوەكان و پەرەپێدانی بارودۆخیان.
هەشتەم: پەرەپێدانی زۆنگاوەكان وەك سامانێكی نیشتمانی و كەلتورێكی مرۆیی.


ماددەی ژمارە (١٠٤)
لیژنەی ڕیشەكێشكردنی بەعس.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: چاودێریكردن و پێداچوونەوەی ئەو ڕێوشوێنانەی كە دەستەی باڵای ڕیشەكێشكردنی بەعس دەیگرێتەبەر بۆ مسۆگەربوونی دادوەری و بابەتیبوون و شەفافیەت، هەروەها چاوخشاندنەوە بە یاساكانی دەستەی ناوبراو. 
دووەم: دەركردنی ڕاسپاردە سەبارەت بەو بڕیارانەی كە دەستەی ڕیشەكێشكردنی بەعس و فەرمانگەكانی دەریدەكات لە وەزارەت و دەستە حكومیەكان و ڕاسپاردەكانیش لە ئەنجومەنی نوێنەران دەخرێنەڕوو.
ماددەی ژمارە (١٠٥)
لیژنەی شەهیدان و قوربانیان و زیندانە سیاسیەكان
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی كاری دەزگای شەهید.
دووەم: بەدواداچوونی كاری دەزگای زیندانە سیاسیەكان.
سێیەم: بەدواداچوونی كاروباری ئەوانەی بەهۆی پرۆسە سەربازی و تیرۆریستیەكانەوە شەهیدبوون یان زیانیان لێكەوتووە.
چوارەم: بەدواداچوونی كاروباری كەمئەندامان.
پێنجەم: بەدواداچوونی كاروباری دەركراوە سیاسیەكان.


ماددەی ژمارە (١٠٦)
لیژنەی لاوان و وەرزش.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی كاروباری لاوان و بەرزركردنەوەو پەرەپێدانی ئاستی لێهاتوویان لە بوارەجیاوازەكاندا.
دووەم: بەدواداچوون و پەرەپێدانی كاروباری وەرزشوانان و دەزگا وەرزشیەكان.
ماددەی ژمارە (١٠٧)
لیژنەی ژن و خێزان و منداڵ .
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: پێشكەشكردنی پڕۆژە  یاسای پێشنیاركراو كە پشتیوانی ڕۆڵی ژن و پێگەی دەكات لە كۆمەڵگە و ڕێرەوی سیاسیدا.
دووەم: گرنگیدان بە مافی ئافرەت و بەرگریكردن لێی بەپێی گەڵاڵە نامەكانی مافی مرۆڤـ بە لەبەرچاوگرتنی تایبەتمەندی كۆمەڵگەی عێراقی.
سێیەم: تۆماركردنی سەرپێچی  دەسەڵاتی جێبەجێكردن  سەبارەت بە مافەكانی ژنان كە لە دەستور ئاماژەی بۆكراوە.
چوارەم: بەدواداچوونی جێبەجێكردنی ئەو یاسا و ڕێوشوێنانەی كە خێزان دەپارێزێت لەكۆمەڵگەی عێراقیدا.
پێنجەم: گرنگیدان بە گەشەدانی ئەو یاساو پڕۆژانەی كە تایبەتە بە سەرپەرشتیكردنی دایكایەتی و منداڵێتی.
شەشەم: گرنگیدان و سەرپەرشتیكردنی نەوجەوانان تا پارێزراوبن لە لادان و پەرتەوازەبوون.
حەوتەم: بەدواداچوونی فەرمانگەكانی سەرپەرشتی كۆمەڵایەتی بەو شێوەیەی كە مافی خاوەن پێداویستی تایبەت و پیرو بەتەمەنەكان پارێزراوبێت.
ماددەی ژمارە (١٠٨)
لیژنەی دامودەزگاكانی كۆمەڵگەی مەدەنی.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: پێشنیاركردن و پشتیوانیكردنی ئەو یاساو ڕێوشوێنانەی كە گەشەپێدان و وەگەڕخستنی ڕۆڵی دامودەزگاكانی كۆمەڵگەی مەدەنی مسۆگەر دەكات.
دووەم: بەدواداچوونی پەیمانگەو ناوەندەكانی لێكۆڵینەوە كە گرنگی دەدات بە بیر و میكانیزمی دامودەزگاكانی كۆمەڵگەی مەدەنی بەو شێوەیەی كە گونجاو بێت لەگەڵ تایبەتمەندی كۆمەڵگەی عێراقی.


ماددەی ژمارە (١٠٩)
لیژنەی كاروباری ئەندامان و پەرەپێدانی پەرلەمانی.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بواری پسپۆڕی ئەم لیژنەیە بریتیە لە بەدواداچوونی هەرچی پەیوەندیدارە بە كاروباری ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: دڵنیابوون لەو مەرجانەی كە پێویستە لە ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەراندا هەبێت.
سێیەم: كاركردن بۆ پەرەپێدانی ئەندامانی پەرلەمان بەو شێوەیەی كە لە ڕێی پەیوەندی لەگەڵ ووڵاتانی جیهان دێتەدی ئەویش لە ڕێی چوونەدەرەوە بۆ وڵات....هتد.




ماددەی ژمارە (١١٠)
لیژنەی هۆزەكان.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: بەدواداچوونی كاروباری هۆزەكان و بەگەڕخستنی ڕۆڵی نیشتمانیان.
دووەم:بەدواداچوونی بەرزكردنەوەی ئاستی هۆزو خێڵە عێراقیەكان و گرنگیپێدانیان بەو شێوەیەی كە لەگەڵ ئایین و یاسادا گونجاو بێت.
سێیەم: سەرپەرشتیكردن و پتەوكردنی بەها مرۆییەكان بەو شێوەیەی كە دەبێتە گەشەپێدانی كۆمەڵگە.


ماددەی ژمارە (١١١)
لیژنەی سكاڵا.
تایبەتمەندێتی ئەم لیژنەیە بریتیە لە:
یەكەم: وەرگرتنی بۆچوون و پێشنیارو سكاڵای هاوڵاتیان.
دووەم: چاوخشاندنەوە بە سكاڵاكان و پێشنیارەكان و ڕەوانەكردنیان بۆ لیژنە تایبەتمەندەكان.
سێیەم: بەدواداچوونی ئەم پێشنیارانە لەگەڵ لیژنە تایبەتمەندەكان و ئاگاداركردنی هاوڵاتیان لەبارەیانەوە.


ماددەی ژمارە (١١٢)
یەكەم: هەر لیژنەیەك مافی پێشنیار كردنی یاسای هەیە، پێشنیارەكان لەلایەن سەرۆكی لیژنەوە بە نوسراو پێشكەشی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران دەكرێت، ئەویش ڕەوانەی لیژنەی پەیوەندیداری دەكرێت. 
دووەم: لیژنەی تایبەتمەند هەڵـدەستێت بە تاوتوێکردنی  یاساو دەیگێڕێتەوە بۆ سەرۆك.
سێیەم: سەرۆكی ئەنجومەن پڕۆژەی یاسا ڕەوانەی لیژنەی یاسایی دەكات بۆ پێداچوونەوەی داڕشتنی و ووردبینی و پێویستە لە ئەنجومەنی نوێنەرانیش بیخاتەڕوو.


ماددەی ژمارە (١١٣)
لیژنەكان لە سنوری تایبەتمەندی خۆیان هەڵـدەستن بە بەدواداچوونی ناوەرۆكی بەیاننامەی وەزیرەكان لەسەرجەم بوارەكانداو لەمبارەیەشەوە ڕاسپاردە دەردەكەن و دەستەی سەرۆكایەتیش دەتوانێت ئەم ڕاسپاردانە لە ئەنجومەن بخاتەڕوو.


ماددەی ژمارە (١١٤)
دانیشتنی لیژنەكان ئاشكرانین، هەروەها تەنها ئەندامانی لیژنەكەو ئەندامانی دیكەی ئەنجومەن و فەرمانبەرانی لیژنەكەو ئەو كەسانەی كە لیژنە پشتیان پێدەبەستێت لە ڕاوێژكاران و شارەزایان و ئەندامانی حكومەت ئامادەی دەبن. نابێت نوێنەری ڕۆژنامەو دەزگاكانی ڕاگەیاندن ئامادەی كۆبوونەوەی لیژنەكان بن تەنها بە ڕێگەپێدانی  سەرۆكی لیژنەكە نەبێت.


ماددەی ژمارە (١١٥)
هەموو لیژنەیەك پێویستە ڕاپۆرتێك پێشكەش بە ئەنجومەن بكات سەبارەت بە هەر بابەتێك كە ئاڕاستەی دەكرێت. پێویستە ڕاپۆرتەكە ئەو ڕێوشوێنانە لە خۆبگرێت كە لیژنەكە ئەنجامیداوە لەگەڵ دیاریكردنی ئەو هۆكارانەی كە لیژنەكە لە بۆچوونەكانیدا پشتی پێدەبەستێت. لەگەڵ ڕاپۆرتەكەش دەقی پڕۆژەو یاساكان هاوپێچ دەكرێت لەگەڵ یاداشتەكانی ڕوونكردنەوە.
هەروەك پێویستە ڕاپۆرتەكە بۆچوونە جیاوازەكانی تێدابێت كە لەوانەیە لەلایەن ئەندامانی لیژنەوە لەبارەی بابەتەكەوە خرابێتەڕوو.


ماددەی ژمارە (١١٦)
لەگەڵ لەبەرچاوگرتن ئەو  كاروبارانەی كە دەقی تایبەتی لەبارەوە هاتووە، لیژنە ڕاپۆرتی خۆی لە ماوەی نێوان دوو تا چوار هەفتە دەخاتەڕوو لە بەرواری ڕەوانەكردنی بابەتەكە بۆی، بەمەرجێك ئەنجومەن ماوەی دیكە دیاری نەكات. ئەگەر ماوەكە تێپەڕی و ڕاپۆرتەكە پێشكەش نەكرا، ئەو كات سەرۆكی ئەنجومەن دەتوانێت داوا لە سەرۆكی لیژنەكە بكات كە هۆكارەكانی دواكەوتنی ڕاپۆرتەكە بخاتەڕوو لەگەڵ ئەو ماوەیەی كە پێویستە بۆ تەواوكردنی كارەكانی، هەروەك سەرۆك دەتوانێت كیشەكە بخاتەبەردەم ئەنجومەن تا بڕیاری پێویستی لەبارەوە بدرێت.
ماددەی ژمارە (١١٧)
وێنەیەك لەو بڕیارانەی كە لە ئەنجومەنی سەرۆكایەتی و ئەنجومەنی وەزیران دەردەچێت دەنێردرێت بۆ نوسینگەی سەرۆكی ئەنجومەن، هەروەك ئەم وێنانە دەخرێتەبەردەستی لیژنە جیاوازەكانی ئەنجومەن.
ماددەی ژمارە (١١٨)
پێویستە وەزارەتەكان لیژنە پەیوەندیدارەكان لە بڕیارە ستراتیژی و كاروبارە كارگێڕیەكان و ڕێنماییە پیشەییەكان ئاگاداربكەن كە دەریدەكەن. هەروەها لیژنەكان مافی ئەوەیان هەیە كە داوای وێنەیەك لەو ڕاپۆرتانە بكەن كە ئامادەیان كردووە لەو سەردانانەی كە بۆ دەرەوەی وڵات ئەنجامیانداوە یان لەو كۆنگرەو كۆبوونەوە نێودەوڵەتیانەی كە بەشداریان تێداكردووە. هەروەها لیژنەی تایبەتمەند مافی ئەوەی هەیە كە داوای ڕوونكردنەوە لە وەزیر بكات سەبارەت بە ناوەڕۆكی ئەم ڕاپۆرتانە یان داوای ئامادەبوونی سەرۆكی شاندەكان بكات بۆ گفتوگۆكردن لەگەڵیان سەبارەت بە ناوەڕۆكی ڕاپۆرتەكان.
ماددەی ژمارە (١١٩)
سەرۆكی ئەنجومەن مافی ئەوەی هەیە بانگهێشتی یەكێك لە لیژنەكان بكات بۆ تاوتوێكردنی بابەتێكی گرنگ یان بەپەلە. هەروەك سەرۆكی ئەنجومەن سەرۆكایەتی دانیشتنی ئەو لیژنانە دەكات كە ئامادەی دەبێت. گۆڕینەوەی نوسراوی فەرمیش لەنێوان لیژنەكانی ئەنجومەن و دەسەڵاتی جێبەجێكردن و لایەنەكانی تری دەرەوەی ئەنجومەن لەڕێی سەرۆكی لیژنەوە دەبێت بەپێی ئەو پەیڕەوی ناوخۆیەی كە لەم بوارەدا دادەنرێت، لە هەمانكاتدا سەرۆكی ئەنجومەن ئاگاداردەكرێت بەناردنی وێنەیەك لە نوسراوەكە بۆی.
بەشی چواردەیەم
پێشنیاری ئەندامان سەبارەت بە پڕۆژە یاساییەكان
ماددەی ژمارە (١٢٠)
دە ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران مافی ئەوەیان هەیە پڕۆژەی یاسا پێشنیار بكەن بۆ سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران كە لە چوارچێوەی چەند مادەیەكدا داڕێژرابێت و هۆكاری دانانی یاساكەش باسكرابێت.
ماددەی ژمارە (١٢١)
سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت بەنوسراو سەرپێچی بنەما دەستوری و یاساییەكان ئاڕاستەی ئەو لایەنە بكات كە پرۆژەكەی پێشنیاركردووە ، دوای ئەوەی دەخرێتە بەردەم لیژنەی پەیوەندیدارەوە، یاخود ئەگەر پڕۆژەكە شێوەی داواكراو  لە خۆنەگرتبوو، یان ئەو حوكمانە گرتیەوە كە چەند بڕگەیەك لەو بەندە یاساییانەی تێدابوو كە كاری پێدەكرێت و داوای ڕاستكردنەوە و كێشانەوەی پرۆژەكە دەكات .
ئەگەر ئەندام سووربوو لەسەر بۆچوونەكەی پێویستە لەسەری یاداشتێكی نوسراو پێشكەش بە سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران بكات و تیێیدا بۆچوونی خۆی بخاتە ڕوو لەماوەی هەفتەیەكدا لە ژێر ڕۆشنایی ئەو ئاگاداریەی پێی گەیشتووە، پاشان سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران بابەتەكە دەخاتە بەردەم دەستەی سەرۆكایەتی. دواتر سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران بە نوسراو ئەو لایەنە ئاگادار دەكاتەوە كە پێشنیارەكەی پێشكەش كردووە سەبارەت بە بڕیاری دەستەی سەرۆكایەتی لە لەوبارەیەوە، ئەگەر ئەو لایەنەی كە پێشنیارەكەی پێشكەش كردووە هەر سوور بوو لەسەر بۆچونەكەی، ئەوا لەپاش هەفتەیەك سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران بابەتەكە دەخاتە بەردەم ئەنجومەنی نوێنەران بۆ وەرگرتنی بڕیاری پێویست.
ماددەی ژمارە (١٢٢)
سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران هەر پێشنیارێك دەربارەی پڕۆژە یاساییەكان ڕەوانەی لیژنەی یاسایی دەكات تاوەكو لیژنەی یاسایی لە بۆچوونەكە بكۆڵێتەوەو ڕاپۆرتێك لەبارەیەوە ئامادەبكات بۆ ئەنجومەنی نوێنەران و بۆچوونی لیژنەكە بخاتە ڕوو لەبارەی گونجاوی بۆچوونەكە یان ڕەتكردنەوەی یا دواخستنی، سەرۆكی ئەنجومەنیش دەتوانێت پێشنیار بكات بۆ ئەنجومەنی نوێنەران بە ڕەتكردنەوەی پێشنیارەكە لەبەر چەند هۆكارێك كە پەیوەندیان بە بابەتەكەوە هەیە بەشێوەیەكی گشتی. ئەگەر ئەنجومەنی نوێنەران ڕەزامەندی نیشاندا لەسەری ئەوا پێشنیارەكە ڕەوانەی لیژنەی پەیوەندیدار دەكات.
ماددەی ژمارە (١٢٣)
ئەگەر پڕۆژە یاسایەك پێشكەشكرا كە پەیوەندی هەبوو بە پڕۆژە یاسایەكی پێشنیاركراوێكی دیكەكە ڕەوانەی یەكێك لە لیژنەكان كرابێت، ئەوا سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران ڕاستەوخۆ ڕەوانەی ئەو لیژنەیەی دەكات، بەمەرجێك لیژنەكە دەستی نەكردبێت بە لێكۆڵینەوەی بڕگەكانی پڕۆژەكە یان پێشنیارەكە.




ماددەی ژمارە (١٢٤)
سەبارەت بەو پێشنیارانەی پەیوەندیدارن بە پڕۆژەی یاسایاكان، هەمان ئەو ڕێوشوێنانە دەربارەیان دەگیرێتە بەر كە تایبەتە بە تاوتوێكردنی پڕۆژە یاساییەكان كە لەم پەیڕەوی ناوخۆیەدا ئاماژەی پێدراوە، لەگەڵ ڕەچاوكردنی ئەو بابەتانەی كە دەقی تایبەت لەبارەیانەوە هاتووە.
ماددەی ژمارە (١٢٥)
ئەو لایەنەی پڕۆژەیەكی یاسایی پێشنیار كردووە دەتوانێت پاشگەزببێتەوە بە داوایەكی نوسراو بۆ سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران لە هەر كاتێكدا پێش دەستكردن بە تاوتوێكردنی بەندەكانی پڕۆژە یاساییەكە. پاش ئەوەی ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران پاشگەزدەبێتەوە لە پێشنیارەكەی وەكو ئەوە وایە هەر پێشنیارەكەی نەخستبێتە ڕوو بەمەرجێك یەكێك لە ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران لەلایەن خۆیەوە داوا نەكات پێشنیارەكە درێژەی پێبدرێت بە پێشكەشكردنی نوسراوێك لەوبارەیەوە بۆ سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران.
ماددەی ژمارە (١٢٦)
یاسا پێشنیاركراوەكان كە ئەنجومەنی نوێنەران ڕەتی كردۆتەوەیان كەسی پێشكەشكار لێی پاشگەز بووبێتەوە نابێت جارێكی دیكە لە هەمان خولی یاساداناندا پێشكەش بكرێـتەوە. سەرۆكی ئەنجومەن لە خولی یاسادانانی دواتردا دەتوانێت پرۆژەكە لەگەڵ ئەو زانیاریانەی پەیوەندیدارە پێی بخاتە بەردەمی ئەنجومەنی نوێنەران پاشان ڕەوانەی لیژنەی پەیوەندیدار دەكرێت، هەروەك  سەرۆك دەتوانێت ڕاستەوخۆ ڕەوانەی لیژنەی پەیوەندیداری بكات لەگەڵ ئاگاداركردنی ئەنجومەن لەیەكەم دانیشتنی دوای ئەمكارە.
بەشی پازدەیەم
پەیماننامە و ڕێككەوتنە نێوەدەوڵەتیەكان
ماددەی ژمارە (١٢٧)
ڕێكخستنی پرۆسەی پەسەندكردنی پەیماننامەو ڕێككەوتنە نێودەوڵەتیەكان بە یاسایەك دەبێت كە لەلایەن زۆرینەی (٢\٣)ی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران دادەنرێت.
بەشی شازدەیەم
ڕێكارەكانی  یاسادانان
ماددەی ژمارە (١٢٨)
سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران ئەو پڕۆژە یاساییانەی لەلایەن دەسەڵاتی جێبەجێكردنەوە پێشكەشكراوە ، ڕەوانەی لیژنە پەیوەندیدارەكان دەكات، تاوەكو بۆچوونی خۆی لەبارەوە بخاتەڕوو پێشخستنەڕووی لە ئەنجومەنی نوێنەران بۆ تاوتوێكردنی، لەكاتی خستنەڕووی لە ئەنجومەنیشدا نوێنەری ئەو لیژنەیەی پڕۆژەكە پێشكەش دەكات ئامادەدەبێت.
ماددەی ژمارە (١٢٩)
هەموو ئەندامێكی ئەنجومەنی نوێنەران مافی ئەوەی هەیە پێشنیار بكات بۆ هەمواركردن یان لابردن یان زیادكردن یان پەرتكردنی بەندەكان كاتێك دەخرێتە ڕوو بە مەبەستی هەمواركردنی پڕۆژەكە.پێویستە گۆڕانكاریە پێشنیاركراوەكە بە نوسراو پێشكەش بە سەرۆكی لیژنە بكرێت پێش بیستوچوار كاتژمێر بەلانیكەم لە ئەنجامدانی دانیشتنەكە كە تێیدا ئەو مادانە تاوتوێ دەكرێت كە هەمواركردن دەیگرێتەوە .


ماددەی ژمارە (١٣٠)
پێویستە لیژنەی دارایی بۆچوونی حكومەت وەربگرێت سەبارەت بە هەر پێشنیارێك كە لیژنەكە دەیخاتە ڕوو دەربارەی ئەنجامدانی گۆڕانكاری لە پڕۆژەی بودجەدا، هەروەها پێویستە ڕاپۆرتی لیژنەكە بۆچوونی حكومەت و پاساوەكانی  لەمبارەیەوە لە خۆبگرێت.ئەم بڕیارەش جێبەجێدەبێت بەسەر هەر پێشنیارێكدا كە یەكێك لە لیژنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران یا یەكێك لە ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران پێشكەشی دەكات بۆ هەمواركردنی پڕۆژەی یاسایەك، ئەگەر ببێتە هۆی بارگرانی دارایی.
ماددەی ژمارە (١٣١)
سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران، ڕاپۆرتی لیژنەی پەیوەندیدار دەخوێنێتەوە هاوكات بۆچوونە ناتەباكانیش لەگەڵ بۆچوونی زۆرینەی ئەندامانی لیژنەكە دەخاتە ڕوو لە دانیشتنێكی تایبەتدا بۆ تاوتوێكردنی ڕاپۆرتەكە . لە هەموو بارێكیشدا تاوتوێكردنە كە بە پێی ئەو پڕۆژەیە بەڕێوەدەچێت كە لیژنەكە پێشكەشی كردووە.
ماددەی ژمارە (١٣٢)
بەشێوەیەكی گشتی دەستدەكرێت بە تاووێكردن و ئاڵوگۆڕكردنی بنەما سەرەكیەكانی پڕۆژەكە، ئەگەر ئەنجومەنی نوێنەران بە زۆرینەی دەنگ لە بنەڕەتەوە ڕازی نەبوو لەسەر پڕۆژەكە، ئەوە دەگەیەنێت پڕۆژەكە ڕەتكراوەتەوە.
ماددەی ژمارە (١٣٣)
دوای ڕازیبوونی ئەنجومەنی نوێنەران لە ڕووی بنەڕەتەوە لەسەر پڕۆژەكە، دەستدەكرێت بە تاوتوێكردنی یەك بەیەكی بەندەكان دوای خوێندنەوەیان. هەر بەندێكیش بە جیا بۆچوونەكان لەبارەیەوە وەردەگیرێت و دەنگی لەسەر دەدرێت، پاشان لەسەر پڕۆژەكە بە گشتی بۆچوونەكان وەردەگیرێت و دەنگی لەسەر دەدرێت دوای تەواوبوونی خوێندنەوەی بەندەكانی.
ماددەی ژمارە (١٣٤)
دوای كۆتاییهێنان بە تاوتوێكردنی بەندەكان و خستنەڕووی ئەو پێشنیارانەی بۆ هەمواركردن دەخرێنە ڕوو، ڕاوبۆچوونەكان وەردەگیرێت دەربارەی پێشنیارەكانی هەمواركردن، لەسەرەتاوە، هەروەك بەو پێشنیارانە دەست پێدەكرێت كە فراوانترین بواری هەیەو زیاتر دوورە لە دەقە بنەڕەتیەكەوە ، پاشان بۆچوونەكان لەسەر كۆی بەندەكە وەردەگیرێت.
ماددەی ژمارە (١٣٥)
ئەگەر ئەنجومەنی نوێنەران بڕیارێكی دەركرد سەبارەت بە یەكێك لە بەندەكان بۆ هەمواركردنی بەندێك كە پێشتر ڕەزامەندی لەسەر نیشاندراوە، ئەوا ئەنجومەنی نوێنەراندەتوانێت جارێكی دی ئەو بەندە تاوتوێ بكاتەوە. هەروەها ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت جارێكی دی تاوتوێی بەندێك بكات كە پێشتر بڕیاری لەسەردراوە، ئەگەر هۆكاری نوێ هاتەپێش، پێش كۆتاییهاتن بە تاوتوێكردنی پڕۆژەكە، ئەمەش لە سەرداوای حكومەت یان سەرۆكی لیژنە یان ئەندامی ئەنجومەن .
ماددەی ژمارە (١٣٦)
نابێت دەنگ لەسەر پڕۆژەی یاسا بدرێت پاش تێپەڕبوونی چوار ڕۆژ نەبێت بەلانی كەم لە كۆتاییهێنان بە تاوتوێكردنەكەو بەم شێوەیەی خوارەوە:
یەكەم: خوێندنەوەی یەكەمی پڕۆژەی یاساكە پێشكەش دەكرێت.
دووەم: خوێندنەوەی دووەمی پڕۆژەی یاساكە پاش دوو ڕۆژ لانیكەم پێشكەشدەكرێت پاش وەرگرتنی پێشنیارەكان بە شێوەی نوسراو بۆ هەمواركردنی، پاشان گفتوگۆكردنی پڕۆژەكە.
بەشی حەڤدەیەم
ناڕەزایی لەسەر پڕۆژە یاساییەكان
ماددەی ژمارە (١٣٧)
ئەنجومەنی سەرۆكایەتی دەتوانێت هەر یاسایەك كەلەلایەن ئەنجومەنی نوێنەرانەوە دەردەكرێت پەسەندبكات لەماوەی دە ڕۆژ لەبەرواری وەرگرتنی، جگە لەو بارانەی كە لە هەردوو مادەی (١١٨)و (١١٩)ی دەستور ئاماژەی پێكراوە. ئەگەر یاساكە ڕەزامەندی لەسەر نیشاننەدرا ئەوا دووبارە دەگەڕێتەوە بۆ ئەنجومەنی نوێنەران.
ماددەی ژمارە (١٣٨)
یەكەم: ئەنجومەنی نوێنەران دانیشتنێك ئەنجام دەدات بەو مەبەستە ، هەروەها ئەنجومەنی نوێنەران بڕیاری هەڵـوەشانەوەكەو ئەو ڕونكردنەوانەی پەیوەندیان پێوە هەیە ڕەوانەی لیژنەی پەیوەندیدار دەكات بۆ لێكۆڵینەوە لە پڕۆژە هەڵـوەشێنراوە كە ناڕەزایی لەبارەوە دەربڕاوە لەگەڵ ئەو هۆكارانەی پشتی پێ‌بەستراوە. ڕاپۆرتی لیژنە پەیوەندیدارەكەش دەخرێتە بەردەمی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ چاوپێداخشاندنەوەی بەشێوەی (استعجال) . ئەگەر ئەنجومەن پڕۆژەی یاساكەی بەزۆرینە پەسەندكرد ئەوا ڕەوانەی ئەنجومەنی سەرۆكایەتی دەكرێت تا ڕەزامەندی لەسەر نیشانبدرێت.
دووەم: ئەگەر بۆ جاری دووەم و لەماوەی دە ڕۆژدا لەبەرواری گەیشتنی پڕۆژەی یاساكە بۆ ئەنجومەنی سەرۆكایەتی ڕەزامەندی لەسەر نیشاننەدرا، ئەوا ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت بەزۆرینەی (٣\٥)ی ئەندامانی پەسەندی بكات ئەم جارەیان بە پەسەندكراو دادەنرێت.
بەشی هەژدەیەم
رێوشوێنەكانی بەرزەفتەكردن (الانضباطية) 
ماددەی ژمارە (١٣٩)
ئەگەر ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران پێشێلی پەیڕەوی كرد ، ئەوا سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران یەكێك لەم ڕێوشوێنانەی خوارەوە دەرهەقی جێبەجێدەكات:
١.یادخستنەوەی ئەندام بە پەیڕەوی دانیشتنەكە.
٢ .ئەگەر ئەندام پابەند نەبوو ئەوا سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت ئاگاداری بكاتەوەو بەو پێیەش وتەكانی لە كۆنوسی دانیشتنەكەدا دەكوژێنرێتەوە.
٣ .لە بەشەكانی دیكەی دانیشتنەكە بواری قسەكردنی  پێنادرێت.
ماددەی ژمارە (١٤٠)
ئەگەر ئەندامەكەپابەند نەبوو  بۆ بڕیاری ئەنجومەنی نوێنەران، ئەوا سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران مافی ئەوەی هەیە هۆكاری دی بگرێـتە بەر بۆ مسۆگەركردنی ئەو بڕیارە دوای ئاگاداركردنەوەی  ئەندامەكە لەو بارەیەوە. هەروەها سەرۆك دەتوانێت دانیشتنەكە ڕابگرێت یان كۆتایی پێبهێنێت، لەم بارەشدا بێبەشكردنەكە دوو هێند زیاتر دەبێـت لەوەی ئەنجومەنی نوێنەران بڕیاری لەسەرداوە.
ماددەی ژمارە (١٤١)
ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران كە بێبەشكراوە لە كارەكانی ئەنجومەنی نوێنەران، دەتوانێت داوای ڕاگرتنی بڕگەكانی ئەم بڕیارە بكات بەوەی لەنوسراوێكدا بۆ سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران دانبنێت بەوەی (داوای لێبوردن دەكات كە ڕێزی لە پەیڕەوی ئەنجومەنی نوێنەران نەگرتووە)، ئەمەش لە دانیشتنەكەدا دەخوێنرێتەوە، پاشان ئەنجومەنی نوێنەران بێ‌مشتومڕ بڕیاری خۆی دەدات لەمبارەیەوە.
بەشی نۆزدەیەم
بودجەی ئەنجومەنی نوێنەران
ماددەی ژمارە (١٤٢)
ئەنجومەنی نوێنەران بودجەیەكی تایبەتی هەیە كە بە هاوئاهەنگی لەگەڵ لایەنە داراییە تایبەتەكان دیاری دەكرێت و لە چوارچێوەی بودجەی گشتی دەوڵەت دادەنرێت.
ماددەی ژمارە (١٤٣)
بەشی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەران ژمێرەی كۆتایی  ئەنجومەنی نوێنەران ئامادە دەكات و دەیخاتە بەردەستی دەستەی سەرۆكایەتی بۆ نیشاندانی ڕەزامەندی لەسەری پاشان ڕەوانەكردنی بۆ لیژنەی كاروباری دارایی، هەروەك لیژنەكەش ڕاپۆرتێك لەو بارەیەوە بەرز دەكاتەوە بۆ ئەنجومەنی نوێنەران تا پەسەندی بكات.
ماددەی ژمارە (١٤٤)
خەرجیەكانی ئەنجومەنی نوێنەران دەچێتـە ژێر چاودێری و وردبینی دیوانی چاودێری داراییەوە.


بەشی بیستەم
حوكمە كۆتاییەكان 
ماددەی ژمارە (١٤٥)
یەكەم: ئەنجومەنی نوێنەران مافی ئەوەی هەیە شاند لە نێوان ئەندامانی بنێرێ‌بۆ دەرەوەی عێراق، سەبارەت بە كاروباری تایبەت بە ئەنجومەنی نوێنەران. لەمبارەیەشەوە تایبەتمەندی لیژنەكان ڕەچاو دەكرێت.
دووەم: ئەنجومەنی نوێنەران دەتوانێت بانگهێشتی شاندو كەسایەتیەكان بكات بەمەبەستی ئەنجامدانی دیدار لەگەڵیان بۆ ئاگاداربوون لە بارودۆخی عێراق.
ماددەی ژمارە (١٤٦)
یەكەم: نابێت هیچ كەسێك یان هێزێكی چەكدار بچێتە ناو بارەگای ئەنجومەنی نوێنەرانەوە یان لە نزیك دەروازەكانی بمێنێـتەوە تەنها بە ڕەزامەندی دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران نەبێـت. 
دووەم: ڕێگە نادرێت هیچ جۆرە چەكێكی سوك و قورس یان برینداركەر ببرێتە نێو بارەگای ئەنجومەنی نوێنەران، كە دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران جۆرەكەی دیاریدەكات.
سێیەم: ڕێگەنادرێت بەهیچ كەس بچێتە نێو بارەگای ئەنجومەنی نوێنەران مەگەر بە مۆڵەت وەرگرتنی پێشوەخت نەبێت لە سەرۆكی ئەنجومەن.


ماددەی ژمارە (١٤٧)
یەكەم: دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران بەرپرسە لە دیوانی ئەنجومەنی نوێنەران.
دووەم: گرتنەدەستی  كاروبارەكانی دیوانی ئەنجومەنی نوێنەران لەلایەن سەرۆكی دیوانەوە دەبێـت بە پلەی تایبەت، ئەویش ئەركەكانی خۆی بە گوێرەی یاسا و ئەو دەسەڵاتەی لەلایەن دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەرانەوە پێی دەبەخشرێت جێبەجێدەكات. هەروەها بەرپرسە لەبەردەم دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران، لەمڕوەشەوە ژمارەیەك لە كارمەندان بەپێی پێویستی ئەنجومەنی نوێنەران هاوكاری دەكەن.
سێیەم: ڕاوێژكاران ڕاستەوخۆ پەیوەندیان بە دەستەی سەرۆكایەتیەوە دەبێت، هەروەك بەرپرسن لە بەرامبەر دەستەی سەرۆكایەتی لە پێشكەشكردنی ڕاوێژ و پسپۆڕی بۆ ئەنجومەنی نوێنەران و لیژنە هەمیشەییەكان و ئامادەكردنی ڕاپۆرت و لێكۆڵینەوە و توێژینەوە كە پەیوەندی بە كارەكانی ئەنجومەنی نوێنەران و تایبەتمەندبەكانی هەبێت یان هەر ئەركێكی دیكە كە دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران پێیان بسپێرێت‌.
ماددەی ژمارە (١٤٨)
دەكرێـت گۆڕانكاری لەم پەیڕەوی ناوخۆیەدا بكرێـت لەسەر پێشنیاری دەستەی سەرۆكایەتی یان پەنجا ئەندام لە ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران و بەڕەزامەندی زۆرینەی ژمارەی ئەندامان.
ماددەی ژمارە (١٤٩)
بڕیار و فەرمانەكانی ئەنجومەنی نوێنەران دەنوسرێتەوە و بەهەردوو زمانی عەرەبی و كوردی بڵاو دەكرێـتەوە.
ماددەی ژمارە (١٥٠)
چاو دەخشێنرێتەوە بەم پەیڕەوەدا و ئەو بەندانەی دەگۆڕدرێت كە ناگونجێت لەگەڵ دەستور، پاش هەمواركردنی دەستورو پەسەندكردنی.
ماددەی ژمارە (١٥١)
نوسینگەی ئەنجومەنی نوێنەران لە پارێزگاكان دەكرێتەوە بۆ مسۆگەربوونی پەیوەندی لە نێوان ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران و جەماوەر.
ماددەی ژمارە (١٥٢)
یەكەم: ئەم پەیڕەوە لە بەرواری پەسەندكردنیەوە لەلایەن ئەنجومەنی نوێنەرانەوە كاریپێدەكرێت.
دووەم: ئەم پەیڕەوە لە ڕۆژنامەی فەرمیدا بڵاودەكرێتەوە.




النظام الداخلي
لمجلس النواب العراقي

المصدر: www.ar.parliament.iq

الفصل الأول
أحكــام عامة
 
المادة:1
مجلس النواب هو السلطة التشريعية والرقابية العليا، ويمارس التایبەتمەندێتیات  المنصوص عليها في المادة 61 من الدستور، والمواد الأخرى ذات الصلة.
 
المادة:2
يتألف مجلس النواب من 329 عضوا ، تم انتخابهم بموجب قانون الانتخابات.
 
المادة:3
تكفل أحكام هذا النظام حرية التعبير عن الرأي والفكر لجميع أعضاء مجلس النواب أيا  كانت اتجاهاتهم أو انتماءاتهم السياسية أو الحزبية بما لا يتعارض وأحكام الدستور، وتضمن حرية المعارضة الموضوعية والنقد البناء، وتحقيق التعاون بين مجلس النواب والمؤسسات الدستورية الأخرى.
 
المادة:4
يلتزم أعضاء مجلس النواب في مناقشاتهم وما يتخذونه من قرارات، بأحكام الدستور وهذا النظام.


 
الفصل الثاني
هيئة رئاسة مجلس النواب
 
المادة:5
يرأس الجلسة الأولى لاجتماعات مجلس النواب أكبر أعضائه سنا  من الحاضرين،  وتنحصر مهمته في إدارة الجلسة الأولى وإجراء انتخابات رئيس المجلس ونائبيه.
 
المادة:6
يؤدي عضو مجلس النواب في الجلسة الأولى اليمين الدستورية بالصيغة الآتية:
 بسم الله الرحمن الرحيم: 
أقسم بالله العلي العظيم أن أؤدي مهماتي ومسؤولياتي القانونية بتفان وإخلاص وأن أحافظ على استقلال العراق وسيادته وأرعى مصالح شعبه وأسهر على سلامة أرضه وسمائه ومياهه وثرواته ونظامه الديمقراطي الاتحادي وان أعمل على صيانة الحريات العامة والخاصة واستقلال القضاء وألتزم بتطبيق التشريعات بأمانة وحياد… والله على ما أقول شهيد    .
 






المادة:7
أولا:يعلن الرئيس المؤقت فتح باب الترشيح لمناصب رئيس المجلس ونائبيه.
ثانيا:  بعد غلق باب الترشيح ينتخب مجلس النواب رئيسا  له ثم نائبا  أول ثم نائبا  ثانيا  بالأغلبية المطلقة لعدد أعضاء المجلس بالانتخاب السري المباشر.
 
المادة:8
أولا:يعلن الرئيس المؤقت نتيجة الاقتراع ويدعو الرئيس الفائز ونائبيه إلى تبوأ المكان المخصص لهيأة الرئاسة.
ثانيا:  تتكون هيأة رئاسة المجلس من رئيس المجلس ونائبيه.
 
المادة:9
تمارس هيأة الرئاسة المهام الآتية:
أولا:تنظيم جدول الأعمال بالتنسيق مع رئيس اللجنة المعنية أو ممثليهم من اللجان لجلسات مجلس النواب وتوزيعه على الأعضاء وأعضاء مجلس الرئاسة وأعضاء مجلس الوزراء مرفقا  به مشاريع ومقترحات القوانين والتقارير الموضوعة للمناقشة مع مراعاة أولوية إدراج مشروعات القوانين المقدمة من الحكومة التي أنهت اللجان المختصة دراستها، وكذلك الموضوعات المهمة الجارية وذلك قبل يومين في الأقل من عقد الجلسة ما لم ينص الدستور على مدد أخر.
ثانيا:  تصديق محضر الجلسة السابقة لمجلس النواب.
ثالثا:وضع القواعد الخاصة بتنظيم المحاضر.
رابعا:  البت بتنازع التایبەتمەندێتیات بين اللجان فيما يتعلق بالقضايا المحالة إليها.
خامسا:  إعداد خطة عمل للمجلس والتشكيلات الإدارية التابعة له ومتابعة تنفيذها بعد إقرارها.
سادسا:  إقرار الهيكل التنظيمي لديوان المجلس وتعديله ورسم السياسة الإدارية والمالية له واطلاع أعضاء المجلس على ذلك.
سابعا:  تنظيم موازنة مجلس النواب السنوية وعرضها على المجلس لإقرارها والإشراف على تنفيذها وإجراء المناقلة بين أبوابها.
ثامنا:  تكليف إحدى اللجان بدراسة موضوع معين.
تاسعا:  تنظيم علاقات مجلس النواب مع مجلس الرئاسة ومجلس الوزراء والسلطة القضائية.
عاشرا:  تنظيم علاقة المجلس بالمجالس التشريعية في الأقاليم ومجالس المحافظات غير المنتظمة في أقاليم.
حادي عشر:  تنظيم علاقات المجلس بالمجالس والبرلمانات في الدول الشقيقة والصديقة والاتحادات البرلمانية التي ترتبط بها.
ثاني عشر: 
أ‌.  يتوافق الرئيس مع نائبيه في هيأة الرئاسة في الأشراف والرقابة على جميع الموظفين والعاملين في ديوان المجلس وفي اتخاذ القرارات المتعلقة بالتعيين والإيفاد إلى الخارج بما يحقق مبدأ التوازن وتكافؤ الفرص لجميع العراقيين في شغل وظائف الدولة، وفي اتخاذ القرارات المتعلقة بالترفيع ونقل الخدمة والتقاعد والانضباط وفقا  للقوانين النافذة في الدولة، وتكون الأوامر بتوقيع رئيس المجلس أو من ينوب عنه في حالة غيابه.
ب‌. في حالة غياب احد أعضاء هيأة الرئاسة تصدر القرارات باتفاق العضوين الحاضرين.
ثالث عشر:  تسمية مقررين من بين أعضاء المجلس.
رابع عشر:  اتخاذ القرارات المتعلقة بإيفاد أعضاء هيأة الرئاسة وأعضاء مجلس النواب داخل وخارج العراق بالتشاور مع رؤساء الكتل البرلمانية.
خامس عشر:  إشراف هيأة الرئاسة على دائرة البحوث وضمان حياديتها.
 
المادة:10
يدعو رئيس المجلس أو النائبان مجتمعين هيأة الرئاسة إلى اجتماعات دورية ويجوز له أو لهما مجتمعين دعوة الهيأة إلى اجتماعات طارئة لها، ويكون الاجتماع صحيحا  بحضور أغلبية الهيأة.
 
المادة:11
أولا: في حالة تعذر قيام الرئيس أو نائبيه بمهامهم يتولى رئاسة المجلس من يتم انتخابه بشكل مؤقت بأغلبية الحاضرين للجلسة ذاتها.
ثانيا:  يدعو الرئيس أو النائبان مجتمعين إلى عقد الجلسات بموجب برنامج الجلسة المتوافق عليه في هيأة الرئاسة.
ثالثا . ترفع الجلسات بالتوافق أو باتفاق الرئيس مع احد النائبين.
 
المادة:12
أولا:عند تقديم أحد أعضاء هيأة الرئاسة الاستقالة من منصبه تقبل بعد موافقة المجلس بأغلبية عدد أعضائه الحاضرين.
ثانيا:  لمجلس النواب إقالة أي عضو من هيأة رئاسته وفق القانون.
ثالثا:إذا خلا منصب رئيس المجلس أو أي من نائبيه لأي سبب كان ينتخب المجلس بالأغلبية المطلقة خلفا  له في أول جلسة يعقدها لسد الشاغر وفقا  لضوابط التوازنات السياسية بين الكتل.
 
الفصل الثالث
العضوية في المجلس
 
المادة:13
يجب أن تتوفر في عضو مجلس النواب الشروط الآتية:
أولا:أن يكون عراقيا كامل الأهلية وفقا  للمادة :49  الفقرة ثانيا  من الدستور.
ثانيا:  أن لا يكون مشمولا  بأحكام اجتثاث البعث وفقا  للمادة :135  الفقرة ثالثا  من الدستور.
ثالثا:أن تنطبق عليه الشروط الأخرى المنصوص عليها في قانون الانتخابات.
 
المادة  :14
يعد المرشح المنتخب عضوا  في المجلس ويتمتع بجميع حقوق العضوية ابتداء  من تاريخ المصادقة على نتائج الانتخابات ويباشر مهامه  بعد أداء اليمين الدستورية.
 
المادة:15
يعد عضو المجلس الذي يصبح عضوا  في مجلس الرئاسة أو في مجلس الوزراء مستقيلا  من عضوية المجلس ولا يتمتع بامتيازات العضوية.
 
المادة:16
يلتزم عضو المجلس بما يأتي:
أولا: حضور اجتماعات المجلس ولجانه التي هو عضو فيها ولا يجوز التغيب إلا بعذر مشروع يقدره الرئيس أو رئيس اللجنة المختصة.
ثانيا:  إحاطة هيأة الرئاسة علما  بسفره خارج العراق.
 
المادة:17
أولا:للرئيس منح العضو إجازة اعتيادية مدة لا تزيد على :15  خمسة عشر يوما   خلال كل دورة سنوية للمجلس.
ثانيا:  للعضو التمتع بالإجازة المرضية الممنوحة له أصوليا ، وتقدر هيأة الرئاسة حالات الولادة.
ثالثا:لا تعتبر فترة الإيفاد من قبل مجلس النواب غيابا  للعضو.
 
المادة:18
أولا:ينشر الحضور والغياب في نشرة المجلس الاعتيادية وإحدى الصحف.
ثانيا:  لهيأة الرئاسة في حالة تكرر الغياب من دون عذر مشروع خمس مرات متتالية او عشر مرات غير متتالية خلال الدورة السنوية أن توجه تنبيها  خطيا  إلى العضو الغائب تدعوه إلى الالتزام بالحضور وفي حالة عدم امتثاله لهيأة الرئاسة يعرض الموضوع على المجلس بناء  على طلب الهيأة.
ثالثا . تستقطع من مكافأة عضو مجلس النواب في حالة غيابه نسبة معينة يحددها المجلس.
 
المادة:19
أولا:لا يجوز الجمع بين عضوية مجلس النواب، وأي عمل، أو منصب رسمي أخر.
ثانيا:  لا يجوز الجمع بين عضوية مجلس النواب وعضوية المجالس التشريعية في الأقاليم ومجالس المحافظات وعلى العضو أن يختار العضوية في إحدى الجهتين وإن لم يختر يعد عضوا  في مجلس النواب فقط.
ثالثا:لا يجوز للعضو أن يتعاقد مع دوائر الدولة بنفسه أو بوساطة غيره في أثناء مدة عضويته و لا يجوز استغلال عضويته لمصلحته الخاصة.
 


المادة:20
أولا:لا يسأل العضو عما يبديه من آراء أو مايورده من وقائع أثناء ممارسة عمله في المجلس.
ثانيا:  لا يجوز إلقاء القبض على العضو خلال مدة الفصل التشريعي إلا إذا كان متهما  بجناية، وبموافقة الأعضاء بالأغلبية المطلقة على رفع الحصانة عنه، أو إذا ضبط متلبسا  بالجرم المشهود في جناية.
ثالثا:لايجوز إلقاء القبض على العضو خارج مدة الفصل التشريعي إلا إذا كان متهما  بجناية، وبموافقة رئيس مجلس النواب على رفع الحصانة عنه، أو إذا ضبط متلبسا  بالجرم المشهود في جناية.
 
الفصل الرابع
إنعقاد المجلس
 
المادة:21
تنعقد جلسات المجلس في بغداد ويمكن عقدها في أماكن أخرى عند الاقتضاء.
 
المادة:22
أولا:لمجلس النواب دورة انعقاد سنوية بفصلين تشريعيين أمدهما ثمانية أشهر يبدأ أولهما في 1 آذار وينتهي في 30 حزيران من كل سنة، ويبدأ ثانيهما في 1 أيلول وينتهي في 31 كانون الأول.
ثانيا:  لا ينتهي الفصل التشريعي الذي عرضت فيه الموازنة العامة للدولة إلا بعد الموافقة عليها.
ثالثا:تنعقد جلسات المجلس على الأقل يومين في الأسبوع ولهيأة الرئاسة تمديدها أو تحديدها حسب الضرورة.
 
المادة:23
يتحقق نصاب انعقاد المجلس بحضور الأغلبية المطلقة لعدد أعضائه وتتخذ قراراته بالأغلبية البسيطة لعدد الأعضاء الحاضرين، ما لم ينص الدستور على غير ذلك، وعند تساوي الأصوات يرجح الجانب الذي صوت معه الرئيس.
 
المادة:24
لا يجوز افتتاح الجلسة  إلا بحصول النصاب القانوني للحضور المنصوص عليه في المادة:  23   من هذا النظام، وإذا  تبين أن النصاب القانوني لم يكتمل أجل الرئيس افتتاحها لمدة لا تقل عن نصف ساعة ، فإذا لم يكتمل أيضا  يعلن الرئيس تأجيل الجلسة وي  عيَن موعد آخر لانعقادها.
 
المادة:25
يعد وجود النصاب لازما  عند التصويت ولا ي  شترط لصحة استمرار الاجتماع.
 
المادة:26
يستمر المجلس في ممارسة أعماله مع مراعاة أحكـام المادة: 56   من الدستور.
 
المادة:27
يحق للعضو أثناء جلسات المجلس أن يعترض :نقطة نظام  على سير المناقشات إذا خالفت إحدى مواد الدستور أو النظام أو تجاوزت جدول أعمال الجلسة وعليه بيان رقم المادة التي يحتج بها ونصها.
 
المادة:28
لمجلس الرئاسة أو لرئيس مجلس الوزراء او لرئيس مجلس النواب او لخمسين عضوا من أعضائه دعوته للانعقاد في جلسة استثنائية على أن يقتصر الاجتماع على النظر في الموضوعات المحددة في الدعوة.
 
المادة:29
أولا:تكون جلسات المجلس علنية إلا إذا تطلبت الضرورة غير ذلك بطلب من رئيس الجلسة أو باقتراح من مجلس الرئاسة أو رئيس مجلس الوزراء أو بطلب من 35 عضوا  من أعضائه وبموافقة المجلس بأغلبية الحاضرين. وفي هذه الحالة لا يحضر أحد الجلسة حتى من موظفي المجلس ويقوم النائبان ومن ينسب من قبل هيأة الرئاسة بتنظيم المحضر.
ثانيا:  تنشر محاضر الجلسات بالوسائل التي تراها هيأة رئاسة المجلس مناسبة.
 
الفصل الخامس
تایبەتمەندێتیات المجلس
 
المادة:30
يمارس المجلس تایبەتمەندێتیاته المنصوص عليها في المادة:61  من الدستور.
 
المادة:31
يمارس المجلس التایبەتمەندێتیات التشريعية الآتية:
أولا:إصدار النظام الداخلي الخاص به.
ثانيا:  تشريع القانون الذي يعالج استبدال أعضائه في حالة الاستقالة أو الإقالة أو الوفاة أو فقدان العضوية لأي سبب آخر.
ثالثا:النظر في مشاريع القوانين المقترحة من مجلس الرئاسة أو مجلس الوزراء بما في ذلك مشروعي قانوني الموازنة العامة للدولة والموازنة التكميلية، والمصادقة على الحساب الختامي، ويختص أيضا بإجراء المناقلة بين أبواب وفصول الموازنة العامة وتخفيض مجمل مبالغها، وله أيضا عند الضرورة أن يقترح على مجلس الوزراء زيادة إجمالي مبالغ النفقات وذلك وفقا  للمادة/ 62 من الدستور.
رابعا:المصادقة على موازنة مستقلة ووافية للقضاء.
خامسا:المصادقة على موازنة مجلس النواب ولجانه.
سادسا:النظر في مشروعات القوانين المقترحة من قبل أعضاء المجلس ولجانه.
سابعا :  في حالة عدم موافقة مجلس الرئاسة على القوانين ت  عاد إلى مجلس النواب لإعادة النظر في النواحي المعترض عليها، والتصويت عليها بالأغلبية، وترسل ثانية  إلى مجلس الرئاسة للموافقة عليها، وفي حالة عدم موافقة هيأة الرئاسة على القوانين ثانية ، خلال عشرة أيام من تاريخ وصولها إليه، ت  عاد إلى مجلس النواب، الذي له أن يقرها بأغلبية ثلاثة أخماس عدد أعضائه، غير قابلة للاعتراض، ويعد مصادقا  عليها.
 
المادة:32
يتولى مجلس النواب أعمال الرقابة على السلطة التنفيذية، وتتضمن الرقابة الصلاحيات الآتية:
أولا:مساءلة أعضاء مجلس الرئاسة ومسائلة واستجواب أعضاء مجلس الوزراء بمن فيهم رئيس الوزراء وأي مسؤول آخر في السلطة التنفيذية.
ثانيا:  إجراء التحقيق مع أي من المسؤولين المشار إليهم في أعلاه بشأن أي واقعة يرى المجلس إن لها علاقة بالمصلحة العامة أو حقوق المواطنين.
ثالثا:طلب المعلومات والوثائق من أية جهة رسمية، بشأن أي موضوع يتعلق بالمصلحة العامة  أو حقوق المواطنين او تنفيذ القوانين او تطبيقها من قبل هيئات ومؤسسات السلطة التنفيذية.
رابعا:طلب حضور أي شخص أمامه للإدلاء بشهادة أو توضيح موقف أو بيان معلومات بشأن أي موضوع كان معروضا  أمام مجلس النواب ومدار بحث من قبله.
خامسا:لأعضاء مجلس النواب القيام بزيارات تفقدية إلى الوزارات ودوائر الدولة  للإطلاع على حسن سير وتطبيق أحكام القانون.
 
الفصل السادس
مهام رئيس المجلس ونائبيه
 
المادة:33
رئيس المجلس هو الذي يمثله ويتحدث باسمه.
 
المادة:34
يمارس الرئيس المهام الآتية:
أولا:العمل على تطبيق الدستور والقوانين والنظام الداخلي للمجلس.
ثانيا:  افتتاح جلسات المجلس وترؤسها.
ثالثا:دعوة مجلس النواب الى جلسة استثنائية.
رابعا:طلب تمديد الفصل التشريعي لدورة انعقاد مجلس النواب بما لا يزيد على ثلاثين يوما .
خامسا:إدارة المناقشات والمحافظة على انتظامها، وتحديد موضوع البحث، ويوجه نظر المتحدث إلى التزام حدود الموضوع والنظام وله أن يوضح أو يستوضح أية  مسألة يراها غامضة.
سادسا:عرض الأمور التي تتطلب إجراء التصويت عليها وإعلان نتائجها.
سابعا :  تمثيل المجلس في الاحتفالات الوطنية والمناسبات الأخرى وله تخويل احد نائبيه او غيرهما من الأعضاء.
ثامنا :  اتخاذ التدابير اللازمة لحفظ الأمن والنظام داخل المجلس.
تاسعا :  الرقابة والإشراف على جميع الموظفين والعاملين في ديوان المجلس وممارسة كافة الصلاحيات المقررة له في هذا الشأن بما لا يتعارض مع المادة:9  من هذا النظام.
 
المادة:35
أولا:يمارس النائب الأول المهام الآتية:
أ. القيام بمهام رئيس المجلس عند غيابه او تعذر قيامه بتلك المهام.
ب. متابعة اعمال اللجان الدائمة وتقديم التقارير بشأنها وفقا  لما ات  فق عليه في هيأة الرئاسة.
ج. تولي رئاسة الأجتماعات المشتركة للجان الدائمة في المجلس.
ثانيا:  يمارس النائب الثاني المهام الآتية:
أ‌.   القيام بأعمال رئيس المجلس عند غيابه وغياب النائب الأول أو عند تعذر قيامهما بتلك المهام.
ب‌.  متابعة أعمال اللجان الدائمة وتقديم التقارير بشأنها وفقا  لما ات  فق عليه في هيأة الرئاسة.
ج. التثبت من حصول النصاب القانوني لانعقاد المجلس والأشراف على عملية تسجيل غياب الأعضاء بعذر أو من دونه.
د. تنظيم جدول بطالبي الحديث من أعضاء المجلس.
ثالثا:يترأس عضو هيأة الرئاسة اجتماعات اللجان الدائمة عند حضوره لها ولا يحق له التصويت.
رابعا:لهيأة الرئاسة أن تسند مهام إضافية لأي من النائبين.
 
المادة:36
يمارس المقرران المهام الآتية:
أولا . مراقبة عملية فرز الأصوات بعد تصويت أعضاء المجلس.
ثانيا . تنظيم محاضر الجلســـــــــات وخلاصتها وتوثيقها وتوزيعها على الأعضاء.
ثالثا . أي مهام أخرى تناط بهما من قبل هيأة الرئاسة.
 
الفصل السابع
سير العمل في المجلس
 
المادة:37
أولا:تعد هيأة الرئاسة جدول أعمال مجلس النواب الأسبوعي بالتنسيق مع رؤساء اللجان المختصة وتقوم بتوزيعه او تبليغه للأعضاء قبل انعقاد الجلسة الأولى الأسبوعية بيومين على الأقل.
ثانيا:  لا يجوز عرض أي موضوع لم يدرج في جدول الأعمال ومناقشته إلا بموافقة أغلبية الأعضاء الحاضرين.
ثالثا:تناقش فقرات جدول الأعمال بحسب تسلسلها الوارد في الجدول ولا يصار إلى مناقشة أية فقرة جديدة إلا بعد الانتهاء كليا  من مناقشة الفقرة السابقة، وإذا تعذر إتمام النقاش فلهيأة الرئاسة تأجيل النظر فيها إلى جلسة ثانية.
 
المادة:38
أولا:لهيأة الرئاسة وبعد التشاور مع رؤساء الكتل البرلمانية إصدار بيانات باسم مجلس النواب حول القضايا الهامة والمستجدات التي ترى ضرورة إصدار بيان حولها.
ثانيا:  لعضو المجلس الإدلاء ببيان عن موضوع غير وارد في جدول الأعمال إذا كان يتعلق ببعض الأمور الخطيرة أو ذات الأهمية العاجلة بعد موافقة هيأة الرئاسة عليه وتقديرها له.
 
المادة:39
أولا: يفتتح الرئيس كل جلسة مع ذكر رقم الجلسة على الوجه الأتي:
: بسم الله الرحمن الرحيم… نيابة  عن الشعب نفتتح الجلسة
ثانيا:  تلاوة آيات من القرآن الكريم في بداية كل جلسة.
 
المادة:40
أولا:لعضو مجلس الرئاسة ومجلس الوزراء حضور جلسات المجلس بناء  على طلبه، وموافقة هيأة الرئاسة، والمشاركة في النقاشات المتعلقة بشؤون وزارته او الشؤون المتعلقة بالحكومة وله استصحاب كبار موظفي الوزارة للاستعانة بهم بأذن من الرئيس.
ثانيا:  للمواطنين والعاملين في حقل الأعلام حضور جلسات المجلس بأذن من هيأة الرئاسة ما لم تكن الجلسات سرية.
المادة:41
يتحدث العضو في الجلسة بإذن من الرئيس، وللرئيس تحديد مدة زمنية للحديث، ولا يجوز للعضو أن يتحدث أكثر من الوقت المسموح به، كما لا يجوز الحديث أكثر من مرتين في ذات الموضوع إلا إذا أجاز رئيس الجلسة ذلك.
 
المادة:42
أولا:يوجه العضو حديثه إلى رئيس الجلسة على ان لايخرج عن الموضوع ويتحاشى التكرار. وعند الإخلال بذلك للرئيس وحده ان يلفت نظره إلى التزام أحكام النظام الداخلي.
ثانيا:  لا يسمح العودة إلى الموضوعات التي تم حسمها.
 المادة:43
للمتحدث التعبير عن رأيه ووجهة نظره مع وجوب المحافظة على احترام المؤسسات الدستورية للدولة وهيبتها واحترام مجلس النواب ورئاسته وأعضائه، ولا يأتي بأمرٍ مخل بالنظام والوقار الواجب في الجلسة.
 
المادة:44
لا يسمح لأحد غير رئيس الجلسة مقاطعة المتحدث، ولا إبداء أية ملحوظة إليه، وللرئيس وحده   الحق في أن ينبه المتكلم في أية لحظة أثناء حديثة إلى مخالفته لأحكام المادة السابقة، أو غيرها من إحكام هذا النظام، أو إلى إن رأيه قد وضح وضوحا  كافيا  وانه   لا محل لاسترساله في الكلام.
 
المادة:45
لرئيس الجلسة إن يأمر بحذف أي حديث يصدر من احد الأعضاء مخالفا  للنظام من محضر الجلسة وعند الاعتراض على ذلك يعرض الأمر على المجلس، الذي يصدر قراره في هذا الشأن من دون مناقشة.
 
المادة:46
إذا اختل النظام داخل المجلس ولم يتمكن الرئيس من إعادته، يرفع الجلسة أو يؤجلها.


 
الفصل الثامن
الإجراءات الخاصة بمجلس رئاسة الدولة
 
المادة:47
يعقد مجلس النواب اجتماعا  خاصا  لمناقشة ترشيح وانتخاب رئيس الجمهورية ونائبيه طبقا  للمادة :70  من الدستور.


المادة:48
يؤدي رئيس الجمهورية ونائباه اليمين الدستورية أمام مجلس النواب بالصيغة المنصوص عليها في المادة:50  من الدستور.
  
الفصل التاسع
إجراءات منح الثقة للوزارات ومتابعة برامج الوزارات
 
المادة:49
أولا:يعرض رئيس مجلس الوزراء المكلف أسماء أعضاء وزارته والمنهاج الوزاري على مجلس النواب.
ثانيا:  يحال المنهاج الوزاري إلى لجنة خاصة يرأسها احد نائبي رئيس المجلس لإعداد تقرير يقدم للمجلس قبل التصويت عليه.
ثالثا:تعد الوزارة حائزة  على ثقة المجلس عند الموافقة على الوزراء منفردين والمنهاج الوزاري بالأغلبية المطلقة.
 
الفصل العاشر
السؤال والمساءلة والاستجواب
 
المادة:50
لكل عضو أن يوجه إلى أعضاء مجلس الرئاسة أو رئيس مجلس الوزراء أو نوابه أو الوزراء أو رؤساء الهيئات المستقلة ورؤساء الدوائر غير المرتبطة بوزارة  أو غيرهم من أعضاء الحكومة أسئلة خطية مع إعلام هيأة الرئاسة في شأن من الشؤون التي تدخل في تایبەتمەندێتیهم، وذلك للاستفهام عن أمر لا يعلمه العضو، أو للتحقق من حصول واقعة وصل علمها إليه، أو للوقوف على ما تعتزمه الحكومة في أمر من الأمور.
المادة:51
تدرج هيأة الرئاسة السؤال الذي تكون الإجابة عنه شفاها  في جدول أعمال أقرب جلسة مناسبة وذلك بعد أسبوع على الأقل من تاريخ إبلاغه إلى المسؤول المعني. ولا يجوز أن يتأخر الرد على السؤال أكثر من أسبوعين.
 
المادة:52
لا يجوز أن تدرج بجدول الأعمال الأسئلة المرتبطة بموضوعات محالة إلى لجان المجلس، قبل أن تقدم اللجنة تقريرها إلى المجلس، ولا يجوز أن يدرج للعضو الواحد أكثر من سؤال في جلسة واحدة وتكون الإجابة عن الأسئلة بحسب ترتيب قيدها.
 
المادة:53
للعضو الذي وجه السؤال من دون غيره أن يستوضح المسؤول المعني، وأن ي  عقب على الإجابة، ومع ذلك فلرئيس المجلس، إذا كان السؤال متعلقا  بموضوع له أهمية عامة أن يأذن، بحسب تقديره، لرئيس اللجنة المختصة بموضوع السؤال أو لعضو آخر بإبداء تعليق موجز أو ملاحظات موجزة على الإجابة.
 
المادة:54
يجوز للعضو سحب سؤاله في أي وقت، ويسقط السؤال بزوال صفة مقدمه، أو من وجه إليه.
 
المادة:55
يجوز لخمسة وعشرين عضوا  من أعضاء مجلس النواب طرح موضوع عام للمناقشة لاستيضاح سياسة وأداء مجلس الوزراء أو إحدى الوزارات ويقدم إلى رئيس مجلس النواب ويحدد رئيس مجلس الوزراء موعدا  للحضور مع تحديد سقف زمني أمام مجلس النواب لمناقشته.
 
المادة:56
لعضو مجلس النواب، وبموافقة خمسة وعشرين عضوا  توجيه استجواب إلى رئيس مجلس الوزراء أو احد نوابه أو الوزراء لتقييم أدائهم في الشؤون التي تدخل في تایبەتمەندێتیهم، ولا تجري المناقشة في الاستجواب إلا بعد سبعة أيام في الأقل من تقديمه.
 
المادة:57
لمجلس النواب مساءلة أعضاء مجلس الرئاسة بناء  على طلب مسبب وبالأغلبية المطلقة لعدد أعضائه.
 
المادة:58
يقدم طلب توجيه الاستجواب كتابة إلى رئيس المجلس موقعا  من طالب الاستجواب وبموافقة خمسة وعشرين عضوا  على الأقل مبينا  فيه  بصفة عامة موضوع الاستجواب وبيانا  بالأمور المستجوب عنها، والوقائع والنقاط الرئيسة التي يتناولها الاستجواب والأسباب التي يستند إليها مقدم الاستجواب، ووجه المخالفة الذي ينسبه إلى من وجه إليه الاستجواب، وما لدى المستجوب من أسانيد تؤيد ما ذهب إليه.ولا يجوز أن يتضمن الاستجواب أمورا  مخالفة للدستور أو القانون أو عبارات غير لائقة، أو أن يكون متعلقا  بأمور لا تدخل في تایبەتمەندێتی الحكومة أو أن تكون في تقديمه مصلحة خاصة أو شخصية للمستجوب. كما لا يجوز تقديم طلب استجواب في موضوع سبق للمجلس أن فصل فيه ما لم تطرأ وقائع جديدة تسوغ ذلك.
 


المادة:59
للمستجوب الحق في سحب طلبه بالاستجواب في أي وقت ويسقط الاستجواب بزوال صفة من تقدم به أو من وجه إليه.
 
المادة:60
إذا رغب احد أعضاء هيئة الرئاسة توجيه سؤال أو إن يتقدم بطلب استجواب إلى أحد أعضاء مجلس الوزراء، عليه أن يترك منصة الرئاسة ويجلس في المكان المخصص له في قاعة اجتماع المجلس.
 
المادة:61
إذا انتهت المناقشة باقتناع المجلس بوجهة نظر المستجوب تعد المسألة منتهية. وبخلافه يجوز أن يؤدي الاستجواب إلى سحب الثقة بالمستجوب على المجلس وفقا  للإجراءات الواردة في النظام الداخلي.
 
الفصل الحادي عشر
الإقالة وسحب الثقة
 
المادة:62
يتم إعفاء احد أعضاء مجلس الرئاسة بالأغلبية المطلقة لعدد أعضاء مجلس النواب، بعد إدانة احدهم من المحكمة الاتحادية العليا في إحدى الحالات الآتية:
أولا:الحنث في اليمين الدستورية.
ثانيا:  انتهاك الدستور.
ثالثا:الخيانة العظمى.
 
المادة:63
لمجلس النواب سحب الثقة من احد الوزراء، بالأغلبية المطلقة، وي  عد مستقيلا  من تاريخ قرار سحب الثقة  ولا يجوز طرح موضوع سحب الثقة بالوزير الا بناء  على رغبته، أو طلبٍ موقعٍ من خمسين عضوا ، اثر مناقشة استجوابٍ موجه اليه، ولا يصدر المجلس قراره في الطلب الا بعد سبعة ايام في الأقل من تاريخ تقديمه.
 
 
المادة:64
أولا:لمجلس الرئاسة ، تقديم طلب الى مجلس النواب بسحب الثقة من رئيس مجلس الوزراء.
ثانيا:  لمجلس النواب وبناء  على طلب خ  مس أعضائه طرح سحب الثقة من رئيس مجلس الوزراء اثر استجواب موجه إليه، ولا يجوز أن يقدم هذا الطلب إلا بعد سبعة أيام في الأقل من تاريخ تقديم الطلب.
ثالثا:يقرر مجلس النواب سحب الثقة من رئيس مجلس الوزراء، بالأغلبية المطلقة لعدد أعضائه.
 
المادة:65
تعد الوزارة مستقيلة في حالة سحب الثقة من رئيس مجلس الوزراء.
المادة:66
في حالة التصويت على سحب الثقة من مجلس الوزراء بأكمله، يستمر رئيس مجلس الوزراء والوزراء في مناصبهم لتصريف الأمور اليومية، لمدة لا تزيد على ثلاثين يوما ، الى حين تأليف مجلس الوزراء الجديد، وفقا  لأحكام المادة:73  من الدستور.
 
المادة:67
لمجلس النواب، حق استجواب مسؤولي الهيئات المستقلة وفقا  للإجراءات المتعلقة بالوزراء، وله إعفاؤهم بالأغلبية المطلقة.
 
الفصل الثاني عشر
لجان المجلس
 المادة:68
تشكل لجنة مؤقتة لتعديل الدستور وتمارس المهام المنصوص عليها في المادة:142  من الدستور.
 
المادة:69
تشكل اللجان الدائمة في أول جلسة يعقدها المجلس بعد إقرار النظام الداخلي ويراعى في تشكيلها رغبة العضو وتایبەتمەندێتیه وخبرته.
 
المادة:70
أولا: تشكل في المجلس اللجان الدائمة المحددة فيما يلي:
1.لجنة العلاقات الخارجية، 2.لجنة الأمن والدفاع، 3. اللجنة القانونية، 4.لجنة النفط والغاز والثروات الطبيعية، 5.لجنة النزاهة، 7.اللجنة المالية، 8.لجنة الاقتصاد والاستثمار والأعمار،9.لجنة التربية والتعليم، 10.لجنة الصحة والبيئة، 11.لجنة العمل والخدمات، 12.لجنة الأقاليم والمحافظات، غير المنتظمة في إقليم، 13.12.لجنة حقوق الإنسان، 14.لجنة الثقافة والأعلام والسياحة والآثار، 15.لجنة الأوقاف والشؤون الدينية، 16.لجنة المرحلين والمهجرين والمغتربين، 17.لجنة الزراعة والمياه و الأهوار، 18.لجنة اجتثاث البعث، 19.لجنة الشهداء والضحايا والسجناء السياسيين، 20.لجنة الشباب والرياضة، 21.لجنة المرأة والأسرة والطفولة، 22.لجنة مؤسسات المجتمع المدني، 23.لجنة شؤون الأعضاء والتطوير البرلماني، 24.لجنة العشائر، 25.لجنة الشكاوي.
 
المادة:71
تشكيل لجنة مؤقتة لمراقبة تنفيذ المادة:140  من الدستور عند تطبيقها.
 
المادة:72
أولا: لكل عضو الحق بأن يرشح نفسه لعضوية إحدى اللجان ورئاستها.
ثانيا:  تعرض هيأة الرئاسة أسماء المرشحين لكل لجنة من اللجان الدائمة على المجلس للتصويت عليها في قائمة واحدة يتم التوافق عليها من قبل الكتل البرلمانية.
 
المادة:73
تتكون كل لجنة من اللجان الدائمة من عدد من الأعضاء لا يقل عددهم عن سبعة أعضاء ولا يزيد على خمسة عشر عضوا .
 
المادة:74
تنتخب كل لجنة خلال ثلاثة أيام تالية لبداية تشكيلها من بين أعضائها رئيسا  ونائبا للرئيس ومقررا ، وذلك بالأغلبية لعدد أعضائها.
 
المادة:75
أولا: تعقد اللجان اجتماعات دورية يحددها رئيس اللجنة أو نائبه عند غيابه وتتم دعوة الأعضاء عن طريق المقرر.
ثانيا:  يكتمل النصاب في اجتماعات اللجان بحضور أكثرية عدد أعضائها.
ثالثا:تتخذ اللجان قراراتها بالأغلبية المطلقة لعدد أعضائها وترفع قراراتها لهيأة الرئاسة بتوقيع رئيس اللجنة أو نائبه أو أعضاء اللجنة بغيابهم.
رابعا: للجان الاستعانة بالخبراء عند الحاجة إليهم وتحدد أجورهم بعد الاتفاق مع هيأة الرئاسة.
 
المادة:76
أولا:للجنة دعوة أي عضو من أعضاء المجلس لإبداء الرأي في القضايا المعروضة عليها ولا يحق له التصويت ولها دعوة أي موظف حكومي بعلم مرجعه أو خبير أو مختص من غير أعضاء المجلس للاستئناس برأيهم.
ثانيا:  لكل عضو من أعضاء المجلس الحق في حضور اجتماعات أية لجنة وله بعد استئذان رئيس الجلسة إبداء رأيه دون الاشتراك في التصويت.
 
المادة:77
أولا:للجنة وبموافقة أغلبية أعضائها دعوة أي وزير أو من هو بدرجته للاستيضاح مع إعلام رئيس مجلس النواب ورئيس مجلس الوزراء وعلى المسؤول المدعو حضور اجتماع اللجنة خلال سبعة أيام من تاريخ تسلمه الدعوة.
ثانيا:  للجنة وبموافقة أغلبية أعضائها دعوة وكلاء الوزراء وأصحاب الدرجات الخاصة وغيرهم من موظفي الحكومة :مدنيين وعسكريين  مباشرة  للاستيضاح وطلب المعلومات مع إعلام رئيس مجلس النواب ورئيس مجلس الوزراء بذلك.
ثالثا:لوزير الدولة لشؤون مجلس النواب أو من يمثله حضور اجتماعات اللجان بعد دعوتها للتنسيق والتعاون وتبادل المعلومات بين الحكومة والمجلس.
رابعا:للجنة توثيق أي لقاء مع أي مسؤول يدخل ضمن صلاحياتها صوتيا  أو صورة  وصوتا .
 
المادة:78
للجان الدائمة الطلب بعلم هيأة الرئاسة من دوائر الدولة ومنظمات المجتمع المدني  تزويدها بالوثائق والمعلومات التي تحتاج إليها.
 
المادة:79
يعد حضور العضو اجتماعات اللجان بمنزلة حضور جلسات المجلس وتسري بحقه أحكام هذا النظام الداخلي عند تغيبه عن حضور اجتماعاتها.
المادة:80
عند حصول نقص في عدد أعضاء إحدى اللجان ينتخب المجلس عضوا  جديدا  بدلا  عنه.
 
المادة:81
أولا:على الرئاسة إحالة الموضوعات بكامل وثائقها إلى اللجان لدراستها ومناقشتها واتخاذ التوصيات المناسبة في شأنها.
ثانيا:  تنظم كل لجنة محاضر جلساتها وت  ثبت أسماء الحاضرين والغائبين من الأعضاء وتدون ما يدور فيها من نقاش وآراء وتتخذ قراراتها بالأغلبية وعند تساوي الأصوات ي  رجح الجانب الذي صوت معه الرئيس.
 
المادة:82
للمجلس تشكيل لجان فرعية ولجان مؤقتة ولجان تحقيق بحسب مقتضيات العمل والموضوعات المعروضة عليه.
 
المادة:83
يتم تشكيل اللجان المؤقتة ولجان التحقيق بموافقة أغلبية عدد الحاضرين في المجلس بناء  على اقتراح من هيأة الرئاسة أو من خمسين عضوا  من الأعضاء.
 المادة:84
تتمتع لجنة التحقيق بصلاحية تقصي الحقائق فيما هو معروض عليها من قضايا ويحق للجنة دعوة أي شخص لسماع أقواله على وفق الطرق الأصولية ولها حق الاطلاع على كل ما له علاقة بالقضية المعروضة عليها من دون المساس بالقضايا المعروضة على القضاء ولها الاستعانة بالخبراء ويتم تحديد أجورهم بالاتفاق مع هيأة الرئاسة.
 المادة:85
ترفع اللجنة بعد إنهاء التحقيق تقريرها وتوصياتها إلى هيأة الرئاسة لعرضها على المجلس لاتخاذ ما يراه مناسبا .
المادة:86
للجنة الحق في إقالة رئيس اللجنة أو نائبه أو المقرر عند ثبوت عدم كفائته أو عجزه.


الفصل الثالث عشر
تایبەتمەندێتی اللجان الدائمة
 
المادة:87
أولا:لكل لجنة دائمة اقتراح القوانين ذات العلاقة بتایبەتمەندێتیها وفقا  للضوابط التي ينص عليها هذا النظام.
ثانيا:  تتولى كل لجنة من اللجان الدائمة دراسة مشروعات القوانين واقتراحات مشروعات القوانين، المتعلقة بتایبەتمەندێتیها وإبداء الرأي فيها وغير ذلك من الموضوعات التي تحال إليها من هيأة الرئاسة و المتعلقة بالتایبەتمەندێتیات المبينة في هذا النظام.
ثالثا:لكل لجنة متابعة ومراقبة حفظ التوازن في المؤسسات ذات العلاقة بتایبەتمەندێتیها.
 المادة:88
لجنة العلاقات الخارجية:
تختص هذه اللجنة بما  يأتي:
أولا:دراسة الموقف الدولي والإقليمي والتطورات السياسة الدولية.
ثانيا:  متابعة السياسة الخارجية للدولة والتمثيل الدبلوماسي.
ثالثا:متابعة المؤتمرات الدولية.
رابعا:دراسة الاتفاقات والمعاهدات السياسية الدولية بالتعاون مع اللجنة القانونية.
خامسا:اقتراح التشريعات المنظمة للسلكين الدبلوماسي والقنصلي.
سادسا:متابعة الشؤون الخاصة بالمنظمة العالمية للأمم المتحدة والمنظمات الدولية والإقليمية.
 
المادة:89
لجنة الأمن والدفاع:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:متابعة شؤون أمن الدولة الخارجية.
ثانيا:  متابعة شؤون الأمن الداخلي ومكافحة الإرهاب والجريمة.
ثالثا: متابعة شؤون القوات المسلحة.
رابعا:متابعة شؤون جهاز المخابرات.
خامسا:اقتراح التشريعات المتعلقة بضباط القوات المسلحة والشرطة وبأفرادها وأجهزة الاستخبارات العراقية.
 
المادة:90
اللجنة القانونية:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:مراجعة القوانين السابقة وتكييفها وفق الدستور.
ثانيا:  دراسة التشريعات المتعلقة بالسلطة القضائية.
ثالثا:معاونة المجلس ولجانه في صياغة النصوص التشريعية.
رابعا: تحسين وتطوير النظم القانونية والقضائية.
خامسا: دراسة مقترحات مشروعات القوانين المقدمة لها من قبل المجلس والحكومة وإبداء الرأي بشأنها وإعداد نصوصها وصياغتها ، بحسب ما تكلف به من قبل هيأة الرئاسة في المجلس.
سادسا:مراجعة قرارات مجلس قيادة الثورة المنحل.
سابعا :  متابعة المفوضية العليا للانتخابات.
 
المادة:91
لجنة النفط والغاز والثروات الطبيعية:
وتختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:الرقابة والإشراف على السياسة النفطية والثروات الطبيعية.
ثانيا:  رقابة الحسابات من واردات النفط والغاز وبقية الثروات الطبيعية.
ثالثا:تقديم مشروعات القوانين للحد من هدر الثروة النفطية والطبيعية.
رابعا:متابعة تأهيل واستحداث المنشآت النفطية لتأمين انسيابية المنتجات النفطية للمواطنين.
خامسا:متابعة سياسة النفط مقابل الغذاء والدواء والحاجات الأساسية وملف الفساد الذي ترتب عليها.
سادسا:متابعة تأهيل واستحداث المشاريع المتعلقة بالثروات الطبيعية.
 المادة:92
لجنة النزاهة:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:متابعة قضايا الفساد الإداري والمالي في مختلف أجهزة الدولة.
ثانيا:  متابعة ومراقبة عمل هيئات ومؤسسات النزاهة :هيأة النزاهة، دائرة المفتش العام، ديوان الرقابة المالية وغيرها من الهيئات المستقلة    .
ثالثا:اقتراح مشروعات القوانين المتعلقة بالنزاهة.
 
المادة:93
اللجنة المالية:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:متابعة الموازنة العامة للدولة والمناقلة بين أبوابها.
ثانيا:  اقتراح التشريعات المتعلقة بالكمارك والضرائب والرسوم.
ثالثا:متابعة البنوك والإتمان والقروض والتأمين.
رابعا:الإشراف على إعداد ميزانية مجلس النواب.
خامسا:متابعة إعفاء الديون والتعويضات التي فرضت على الشعب العراقي.
سادسا:متابعة السياسة المالية لمختلف وزارات ومؤسسات الدولة.
 
المادة:94
لجنة الإقتصاد والإستثمار والإعمار:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:متابعة الخطط الإقتصادية للدولة.
ثانيا:  الاهتمام بدور القطاع الخاص والخصخصة.
ثالثا:متابعة شؤون التجارة الداخلية  والخارجية والأجور والأسعار.
رابعا:مراقبة العقود المبرمة لاستيراد مواد الحصة التموينية وضمان انسيابية وسلامة عملية التوزيع.
خامسا:متابعة تطوير الصناعة المحلية.
سادسا:متابعة شؤون الاستثمار الوطني والأجنبي واقتراح القوانين والقرارات التي تشجع المشاريع الاستثمارية بالعراق.
سابعا :  متابعة كافة أوجه مشاريع الاعمار السكنية والبنى التحتية وغيرها.
المادة:95
لجنة التربية والتعليم:
تختص هذه اللجنة على وفق ما يأتي:
أولا:متابعة شؤون التربية والتعليم لجميع مراحله ومناهجه.
ثانيا:  متابعة وتطوير الجامعات ومراكز البحث العلمي.
ثالثا:متابعة تعميم ثقافة التسامح وحقوق الإنسان.
المادة:96
لجنة الصحة والبيئة:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:مراجعة السياسة الصحية للبلاد وتطويرها بما يتناسب مع أفضل الخدمات الحكومية.
ثانيا:  الاهتمام بالكادر الطبي والصحي ومنحه فرص الاستقرار لمنع الهجرة كونها خسارة للطاقات.
ثالثا:متابعة خطط توفير الأدوية والأجهزة من المناشئ المعتمدة دوليا.
رابعا:متابعة تنفيذ القوانين والاجراءات الخاصة بحماية البيئة في كافة أنحاء العراق.
خامسا:متابعة حماية وتطوير المناطق الخضراء في مدن وارياف العراق.
سادسا:متابعة حث الوزارات المعنية لمعالجة ظاهرة التصحر.
سابعا :  مراقبة عملية طمر النفايات الضارة واقتراح القوانين التي تمنع طمر النفايات النووية في مناطق العراق.
 المادة:97
لجنة العمل والخدمات:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:متابعة شؤون الخدمات البلدية ومياه الشرب والصرف الصحي.
ثانيا:  متابعة شؤون الكهرباء.
ثالثا:متابعة شؤون الاتصالات.
رابعا: متابعة شؤون النقل.
خامسا:اقتراح القوانين المتعلقة بتنظيم العلاقة بين الحكومة وأصحاب العمل والعمال.
سادسا:مراقبة تطبيق قانون العمل.
سابعا :  مراقبة ومتابعة تهيئة العمالة الماهرة حسب متطلبات سوق العمل.
 المادة:98
لجنة شؤون الأقاليم والمحافظات غير المنتظمة  في إقليم:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:الاهتمام بشؤون الأقاليم والمحافظات غير المنتظمة في إقليم وعلاقتها بالحكومة الاتحادية.
ثانيا:  متابعة شؤون مجالس الأقاليم والمحافظات والمجالس المحلية.
ثالثا:متابعة التقيد بالمشاركة العادلة في إدارة مؤسسات الدولة الاتحادية المختلفة والبعثات والزمالات الدراسية، والمؤتمرات المحلية والدولية.
رابعا:متابعة التوزيع العادل للموارد والتخصيصات بين الأقاليم والمحافظات.
خامسا:اقتراح القوانين المنظمة للعلاقات بين المجالس التشريعية في الأقاليم والمحافظات مع الوزارات الاتحادية.
سادسا:اقتراح القوانين لتنظيم عمل الهيئتين المنصوص عليهما في المادة 105 و 106 من الدستور.
 
المادة:99
لجنة حقوق الإنسان:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:متابعة حقوق الإنسان العراقي على وفق المبادئ المقرة في الدستور ورصد المخالفات لها واقتراح المعالجات.
ثانيا:  رصد مخالفات السلطات لحقوق الإنسان.
ثالثا : متابعة شؤون السجناء والمعتقلين في السجون.




المادة:100
لجنة الثقافة والفنون والإعلام والسياحة والآثار:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:الاهتمام بالثقافة بجميع مجالاتها.
ثانيا:  الاهتمام بتطوير الفنون والآداب.
ثالثا : الاهتمام بالسياحة وخاصة السياحة الدينية.
رابعا: متابعة شؤون الآثار ودراسة متابعة إعادة الآثار العراقية المسروقة والمفقودة والحفاظ عليها.
خامسا:متابعة وسائل الإعلام ومراقبة أدائها.
سادسا:متابعة هيأة الإعلام والاتصالات.
 المادة:101
لجنة الأوقاف والشؤون الدينية:
وتختص هذه اللجنة بما ياتي:
أولا:متابعة أعمال وقرارات دواوين الأوقاف.
ثانيا:  تقديم مشروعات القوانين لتفعيل وتنمية الأوقاف.
ثالثا : متابعة الهيأة العليا للحج والعمرة.
 المادة:102
لجنة المرحلين والمهجرين والمغتربين:
تختص هذه اللجنة بمتابعة الشؤون الآتية:
أولا:متابعة إعادة المهجرين والمرحلين قسرا، إلى محال سكناهم قبل الترحيل وإعادة أموالهم المنقولة وغير المنقولة.
ثانيا:  متابعة إعادة الأموال المنقولة وغير المنقولة ، المصادرة في ظل النظام السابق، بدون وجه حق من المرحلين والمهجرين.
ثالثا : متابعة شؤون المواطنين الذين تم حجزهم، في ظل النظام السابق ، نتيجة ترحيل عوائلهم إلى خارج العراق.
رابعا: دراسة مقترحات مشروعات القوانين المتعلقة بالجنسية على وفق ماهو منصوص عليه في المادة الحادية عشر من الدستور وبالتنسيق مع اللجنة القانونية.
خامسا: متابعة الهيأة العليا لحل نزاعات الملكية العقارية.
المادة:103
لجنة الزراعة والمياه والأهوار:
تختص هذه اللجنة بالشؤون الآتية:
أولا:متابعة الزراعة وتطويرها.
ثانيا:  مراقبة تنفيذ سياسة الموارد المائية وتوزيعها في الداخل.
ثالثا:متابعة شؤون الأرياف وتنميتها ورفع المستوى المعاشي للفلاحين والمزارعين.
رابعا:متابعة شؤون الثروة الحيوانية وشؤون البيطرة.
خامسا:متابعة وتطوير شؤون البدو الرحل عن طريق توطينهم وتوفير البيئة الملائمة لهم.
سادسا:متابعة إحياء الأهوار.
سابعا :  متابعة شؤون سكان الأهوار وتطوير أوضاعهم.
ثامنا:  تطوير الأهوار كثروة وطنية وتراث إنساني.
 
المادة:104
لجنة اجتثاث البعث:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:مراقبة ومراجعة الإجراءات التي تتخذها الهيأة العليا لاجتثاث البعث لضمان العدل والموضوعية والشفافية ، والنظر في موافقتها للقوانين.
ثانيا:  اتخاذ توصيات بشان القرارات التي تصدرها هيأة اجتثاث البعث ودوائرها في الوزارات والهيئات الحكومية وتعرض التوصيات على مجلس النواب.
 
المادة:105
لجنة الشهداء والضحايا والسجناء السياسيين:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:متابعة عمل مؤسسة الشهيد.
ثانيا:  متابعة عمل مؤسسة السجناء السياسيين.
ثالثا:متابعة شؤون الشهداء والمتضررين نتيجة العمليات العسكرية والإرهابية.
رابعا:متابعة شؤون ذوي الاحتياجات الخاصة.
خامسا:متابعة شؤون المفصولين السياسيين.
 المادة:106
لجنة الشباب والرياضة:
تختص هذه اللجنة بما يلي:
أولا:متابعة شؤون الشباب ورفع مستوى كفاءاتهم وتطويرها في المجالات المختلفة.
ثانيا:  متابعة شؤون الرياضيين والمؤسسات الرياضية وتطويرها.
 
المادة:107
لجنة المرأة والأسرة والطفولة:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:تقديم مقترحات مشروعات القوانين التي تدعم دور المرأة ومكانتها في المجتمع والمسيرة السياسية.
ثانيا:  الاهتمام بحقوق المرأة والدفاع عنها وفق لوائح حقوق الإنسان مع الأخذ بنظر الاعتبار خصوصية المجتمع العراقي.
ثالثا:رصد مخالفات مؤسسات السلطة التنفيذية لحقوق المرأة الواردة في الدستور.
رابعا:متابعة تنفيذ القوانين والإجراءات التي تحمي الأسرة في المجتمع العراقي.
خامسا:الاهتمام بتطوير القوانين والمشاريع الخاصة برعاية الأمومة والطفولة.
سادسا:الاهتمام بالأحداث ورعايتهم لمنعهم من الانحراف والتشرد.
سابعا :  متابعة دوائر الرعاية الاجتماعية بما يضمن حقوق ذوي الاحتياجات الخاصة والعجزة والمسنين.
 
المادة:108
لجنة مؤسسات المجتمع المدني:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:اقتراح ودعم التشريعات والإجراءات الكفيلة بتطوير وتفعيل دور مؤسسات المجتمع المدني.
ثانيا:  متابعة معاهد ومراكز الدراسات التي تهتم بتطوير أفكار واليات مؤسسات المجتمع المدني بما ينسجم وخصوصية المجتمع العراقي.
المادة:109
لجنة شؤون الأعضاء والتطوير البرلماني:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا:تختص هذه اللجنة بمتابعة كل ما يتعلق بشؤون أعضاء مجلس النواب.
ثانيا:  التحقق في الشروط الواجب توفرها في عضو مجلس النواب.
ثالثا:العمل على تطوير الأعضاء البرلمانيين بما يتحقق عن طريق الاتصال مع دول العالم من خلال الإيفادات … الخ.
 






المادة:110
لجنة العشائر:
وتختص هذه اللجنة بما يأتي:
أولا  – متابعة شؤون العشائر وتفعيل دورها الوطني.
ثانيا  – متابعة النهوض بالقبائل والعشائر العراقية وتهتم بما ينسجم مع الدين والقانون.
ثالثا  – الإشراف على تعزيز القيم الإنسانية النبيلة بما يساهم في تطوير المجتمع.
 
المادة  :111
لجنة الشكاوي:
تختص هذه اللجنة بما يأتي:
1- استلام أراء ومقترحات وشكاوي المواطنين.
2- النظر في هذه الشكاوي والمقترحات والأوراق وتحويلها إلى اللجان المختصة.
3- متابعة هذه المقترحات مع اللجان المختصة وإبلاغ المواطنين بها.
 
المادة:112
أولا:لكل لجنة حق اقتراح القوانين، وتقدم اللجنة الاقتراح كتابة إلى رئيس المجلس، الذي يحيله بدوره إلى اللجنة المختصة.
ثانيا:  تقوم اللجنة المختصة بدراسة القانون وإعادته إلى الرئيس.
ثالثا : يحيل رئيس المجلس مشروع القانون إلى اللجنة القانونية لمراجعة صياغته وتدقيقه وتطلب عرضه على مجلس النواب.
 
المادة:113
تتابع اللجان في حدود تایبەتمەندێتیها ما تتضمنه بيانات الوزراء في كافة المجالات وتصدر التوصيات بشأنها ولهيأة الرئاسة عرض هذه التوصيات على المجلس.
 
المادة:114
جلسات اللجان غير علنية، ولا يجوز حضورها إلا لأعضائها وغيرهم من أعضاء المجلس والموظفين في اللجنة ومن تستعين بهم اللجنة من المستشارين والخبراء وأعضاء الحكومة و لا يجوز أن يحضر ممثلو الصحافة وغيرها من وسائل الإعلام اجتماعات اللجان إلا بإذن من رئيسها.
 
المادة:115
على كل لجنة أن تقدم تقريرا  إلى المجلس عن كل موضوع يحال إليها. ويجب أن يشتمل التقرير على الإجراءات التي قامت بها والأسباب التي استندت إليها في رأيها، وترفق بتقريرها نصوص المشروعات أو التشريعات محل التقرير ومذكراتها الإيضاحية. ويجب أن يتضمن التقرير، الآراء المخالفة التي قد تكون أبديت من أعضائها في الموضوع.
 
المادة:116
مع مراعاة ما ورد في شأنه نص خاص تقدم اللجنة تقريرها خلال فترة تتراوح ما بين أسبوعين الى أربعة أسابيع على الأكثر من تاريخ إحالة الموضوع إليها، ما لم يحدد المجلس ميعادا  آخر، فاذا انقضى الموعد ولم يقدم التقرير فلرئيس المجلس أن يطلب من رئيس اللجنة بيان أسباب التأخير وتحديد المدة اللازمة لإتمام عملها، وللرئيس أن يعرض الأمر على المجلس ليقرر ما يراه.
 
المادة:117
تودع نسخ من القرارات الصادرة من مجلس الرئاسة وقرارات مجلس الوزراء، لدى مكتبة المجلس، وتودع هذه النسخ تحت تصرف لجان المجلس المختلفة.
 
المادة:118
تلزم الوزارات بإعلام اللجان المختصة عن القرارات الأستراتيجية والأمور الإدارية والتعليمات المهنية الصادرة عنها وللجان ان تطلب من الوزراء نسخا  من التقارير التي أعدوها في الزيارات الخارجية التي قاموا بها. وفي المؤتمرات والاجتماعات الدولية التي اشتركوا فيها. وللجنة المختصة أن تستوضح الوزير المختص فيما تضمنته هذه التقارير أو أن تطلب حضور رؤساء هذه الوفود لمناقشتهم فيما جاء فيها.
 
المادة:119
لرئيس المجلس دعوة أية لجنة من لجان المجلس لبحث موضوع هام أو عاجل، ويرأس رئيس المجلس جلسات اللجان التي يحضرها. وتجري المخاطبات بين أية لجنة من لجان المجلس والسلطة التنفيذية أو غيرها من الجهات في خارج المجلس عن طريق رئيس اللجنة طبقا  للنظام الذي يضعه بهذا الشأن وإخبار رئيس المجلس بنسخة من ذلك.
 
الفصل الرابع عشر
اقتراحات الأعضاء لمشروعات القوانين
 
المادة:120
يحق لعشرة من أعضاء المجلس اقتراح مشروعات القوانين إلى رئيس مجلس النواب مصوغة في مواد تتضمن الأسباب الموجبة للقانون.
 
المادة:121
لرئيس المجلس أن يبلغ الجهة مقدمة الاقتراح كتابة  بمخالفته للمبادئ الدستورية أو القانونية، بعد عرضه على اللجان المختصة، أو عدم استيفائه الشكل المطلوب، أو وجود ألأحكام التي تتضمنها مواده في القوانيــن النافذة وأن يطلب منه تصحيحه أو سحبه، فإذا أصر العضو على رأيه وجب عليه تقديم مذكرة مكتوبة إلى  رئيس المجلس بوجهة نظره، في ضوء ما تم خلال أسبوع من تبليغه، ويعرض الرئيس الأمر على هيأة الرئاسة. ويبلغ الرئيس الجهة مقدمة الاقتراح كتابة بما تقرره الهيأة في هذا الشأن فإذا أصرت الجهة المقدمة للاقتراح ثانية على وجهة نظرها عرض الرئيس بعد أسبوع من تبليغه الأمر على مجلس النواب لاتخاذ ما يراه.
 المادة:122
يحيل رئيس مجلس النواب الاقتراحات في مشروعات القوانين إلى  اللجنة القانونية لدراستها وإعداد تقرير عنها للمجلس يتضمن الرأي في جواز نظر الاقتراح، أو رفضه أو تأجيله. وللرئيس أن يقترح على المجلس رفض الاقتراح لأسباب تتعلق بالموضوع بصفة عامة. فإذا وافق عليه المجلس أحيل إلى اللجنة المختصة.
 
المادة:123
إذا قدم مشروع قانون مرتبط بمشاريع قوانين أخرى محالة إلى إحدى اللجان، أحاله رئيس المجلس إلى هذه اللجنة مباشرة، وذلك ما لم تكن قد بدأت اللجنة في دراسة مواد المشروع أو الاقتراح.
 
المادة:124
تسري في شأن الاقتراحات المتعلقة بمشروعات القوانين الإجراءات الخاصة بمناقشة مشروعات القوانين المنصوص عليها في هذا النظام مع مراعاة ما ورد في شأنه نص خاص.
 


المادة:125
لمقدمي مقترحات القوانين سحبها بطلب كتابي مقدم  لرئيس المجلس في أي وقت قبل بدء المناقشة في المواد بالمجلس، ويترتب على سحب الاقتراح اعتباره كأن لم يكن، ما لم يطلب أحد الأعضاء الاستمرار في النظر في الاقتراح بطلب كتابي يقدمه لرئيس المجلس.
  
المادة:126
مقترحات القوانين التي يرفضها المجلس أو التي يسحبها مقدموها لا يجوز إعادة تقديمها في دور الانعقاد ذاته، ويعرض رئيس المجلس التوصية أعلاه على المجلس مع البيانات الخاصة بها في أول جلسة ثم تحال إلى اللجنة المختصة. وللرئيس أن يحيلها إلى اللجان المختصة مباشرة مع إبلاغ المجلس بذلك في أول جلسة تليها.
 
الفصل الخامس عشر
المعاهدات والاتفاقيات الدولية
 المادة:127
تنظم عملية المصادقة على المعاهدات والاتفاقيات الدولية بقانون يسن بأغلبية ثلثي أعضاء مجلس النواب.
 
الفصل السادس عشــــر
الإجراءات التشريعية
 المادة:128
يحيل رئيس مجلس النواب مشروعات القوانين المقدمة من السلطة التنفيذية إلى اللجان المختصة، لدراستها وإبداء الرأي فيها قبل عرضها على المجلس لمناقشتها على ان يجري ذلك بحضور ممثل عن اللجنة مقدمة المشروع.
 
المادة:129
لكل عضو عند النظر في مشروعات القوانين أن يقترح التعديل بالحذف أو الإضافة أو التجزئة في المواد فيما يعرض من تعديلات. ويجب أن يقدم التعديل مكتوبا  لرئيس اللجنة قبل الجلسة التي ستنظر فيها المواد التي يشملها التعديل بأربع وعشرين ساعة على الأقل.
 
المادة:130
يجب على اللجنة المالية أن تأخذ رأي مجلس الوزراء في كل اقتراح بتعديل تقترحه اللجنة في الإعتمادات التي تضمنها مشروع الموازنة، ويجب أن تضمن اللجنة تقريرها رأي الحكومة في هذا الشأن ومبرراته، ويسري هذا الحكم على كل اقتراح بتعديل تتقدم به أية لجنة من لجان المجلس، أو أحد الأعضاء إذا كانت تترتب عليه أعباء مالية.
 المادة رقم :131
يتلو رئيس الجلسة تقرير اللجنة المختصة وما قد يتضمنه من آراء مخالفة لرأي أغلبية اللجنة، في الجلسة المخصصة للمناقشة. وفي جميع الأحوال تجري المناقشة على أساس المشروع الذي تقدمت به اللجنة.
المادة:132
تبدأ المداولة بمناقشة المبادئ والأسس العامة للمشروع اجمالا ، فإذا لم يوافق المجلس على المشروع من حيث المبدأ، بأغلبية عدد أعضائه، عد ذلك رفضا  للمشروع.
 
المادة:133
ينتقل المجلس بعد الموافقة على المشروع من حيث المبدأ إلى مناقشة مواده مادة  مادة بعد تلاوة كل منها، ويؤخذ الرأي في كل مادة على حدة، ثم يؤخذ الرأي على المشروع في مجموعه بعد اكتمال تلاوة مواده كاملة.
 
المادة:134
بعد الانتهاء من مناقشة المادة والاقتراحات بالتعديلات المقدمة  بشأنها، يؤخذ الرأي على هذه الاقتراحات بالتعديلات أولا ، ويبدأ بأوسعها مدى وأبعدها عن النص الأصلي، ثم يؤخذ الرأي بعد ذلك على المادة بمجموعها.
المادة:135
إذا قرر المجلس حكما  في إحدى المواد من شأنه إجراء تعديل في مادة سبق أن وافق عليها، فللمجلس أن يعود لمناقشة تلك المادة، وكذلك يجوز للمجلس إعادة المناقشة في مادة سبق إقرارها إذا أبديت أسباب جديدة، قبل انتهاء المداولة في المشروع وذلك بناء على طلب الحكومة، أو رئيس اللجنة، أو خمسين عضوا  من أعضاء المجلس.
 المادة:136
لا يجوز التصويت على مشروع القانون قبل مضي أربعة أيام على الأقل من انتهاء المداولة فيه وفقا  لما يأتي:
أولا . ي  قرأ مشروع القانون قراءة أولى.
ثانيا . يقرأ مشروع القانون قراءة ثانية بعد يومين على الأقل وبعد استلام المقترحات التحريرية بتعديله ثم إجراء المناقشة عليه.
الفصل السابع عشر
الاعتراض على مشروعات القوانين
المادة:137
لمجلس الرئاسة الموافقة على القوانين التي يسنها مجلس النواب وإصدارها بعد إرسالها إليه خلال عشرة أيام من تاريخ وصولها، باستثناء ما ورد في المادتين :118  و:119  من الدستور وفي حال عدم الموافقة تعاد القوانين الى مجلس النواب.


المادة:138
أولا:يعقد مجلس النواب جلسة لهذا الغرض، ويحيل المجلس قرار النقض والبيانات المتعلقة بها إلى لجنة مختصة لدراسة المشروع محل الاعتراض و الأسباب التي استند عليها قرار عدم الموافقة، ويعرض تقرير اللجنة المختصة على المجلس للنظر فيه على وجه الاستعجال فإذا أقر المجلس مشروع القانون محل النقض بالأغلبية ترسل إلى مجلس الرئاسة للموافقة عليه.
ثانيا:  في حالة عدم موافقته ثانية  خلال عشرة أيام من تاريخ وصولها إليه فلمجلس النواب بعد إعادتها إليه أن يقرها بأغلبية ثلاثة أخماس عدد أعضائه غير قابلة للاعتراض وتعد مصادقا  عليها.
 
الفصل الثامن عشر
الإجراءات الانضباطية
 المادة:139
يتخذ رئيس الجلسة بحق العضو الذي أخل بالنظام، إحدى الإجراءات الآتية:
أولا . تذكير العضو بنظام الجلسة.
ثانيا . إذا تمادى العضو فللرئيس تنبيهه، ويترتب على هذا التنبيه شطب أقواله من المحضر.
ثالثا . المنع من الكلام بقية الجلسة.
المادة:140
إذا لم يمتثل العضو لقرار رئيس الجلسة، فله ان يتخذ الوسائل الكفيلة لتنفيذ هذا القرار بعد إنذار العضو ، ولرئيس الجلسة أن يوقف الجلسة أو يرفعها، وفي هذه الحالة يتم الحرمان إلى ضعف المدة التي يقررها المجلس.
 المادة:141
للعضو الذي حرم من الاشتراك في أعمال المجلس أن يطلب وقف أحكام هذا القرار بأن يقر كتابة لرئيس المجلس أنه : يأسف لعدم احترامه نظام المجلس  ويتلى ذلك في الجلسة ويصدر قرار المجلس في هذه الحالة دون مناقشة.
  
الفصل التاسع عشر
موازنة المجلس
 المادة:142
للمجلس موازنة خاصة تحدد بالتنسيق مع الجهات المالية المختصة وتدرج ضمن الموازنة العامة للدولة.
 المادة:143
يقوم القسم المالي في المجلس بإعداد الحسابات الختامية للمجلس، ويعرض على هيأة الرئاسة للموافقة عليه وإحالته إلى لجنة الشؤون المالية، وترفع اللجنة تقريرا  بذلك للمجلس للمصادقة عليه.
 المادة: 144
تخضع حسابات المجلس إلى رقابة وتدقيق ديوان الرقابة المالية.
 
الفصل العشرون
أحكام ختامية
 المادة:145
أولا:للمجلس إرسال وفود من بين أعضائه إلى خارج العراق لأمور ذات علاقة بأعمالها ويراعى في ذلك تایبەتمەندێتیات اللجان.
ثانيا:  للمجلس دعوة الوفود والشخصيات لعقد لقاءات معها للاطلاع على الأوضاع في العراق.
 المادة:146
أولا:لا يجوز لأي شخص مسلح أو قوة مسلحة الدخول إلى المجلس ولا الإقامة على مقربة من أبوابه إلا بموافقة هيأة الرئاسة.
ثانيا:  يمنع إدخال الأسلحة النارية أو الجارحة إلى بناية المجلس التي تحددها هيأة الرئاسة.
ثالثا : يمنع دخول أي شخص داخل المجلس إلا بأذن مسبق من رئيس الجلسة.
المادة:147
أولا:تكون هيأة الرئاسة هي المسؤولة عن ديوان المجلس.
ثانيا:  يتولى إدارة ديوان المجلس رئيسا  للديوان بدرجة خاصة، ويمارس مهامه وفقا  للقانون والصلاحيات الممنوحة له من هيأة الرئاسة. ويكون مسؤولا  أمامها ويعاونه عدد من الموظفين وفقا  لاحتياجات المجلس.
ثالثا: يرتبط المستشارون بهيأة الرئاسة مباشرة، ويكونون مسؤولين أمامها عن تقديم الاستشارة والخبرة للمجلس ولجانه الدائمية وإعداد التقارير والدراسات والبحوث التي تتعلق بأعمال المجلس وتایبەتمەندێتیاته وأية مهام أخرى تكلفهم بها هيأة الرئاسة.
المادة:148
يجوز إجراء تعديلات على هذا النظام بناء  على اقتراح من هيأة الرئاسة أو خمسين عضوا  من أعضاء المجلس وبموافقة أغلبية عدد الأعضاء.
المادة:149
تدون قرارات المجلس وتنشر باللغتين العربية والكردية.
 المادة:150
يعاد النظر بهذا النظام وت  غير المواد التي تتعارض مع الدستور بعد اجراء التعديلات والمصادقة عليها.
 المادة:151
تفتح مكاتب للمجلس في المحافظات لتأمين التواصل بين اعضاء مجلس النواب والجماهير.
 المادة:152
أولا:يعمل بهذا النظام من تاريخ إقراره من قبل مجلس النواب.
ثانيا:  ينشر هذا النظام في الجريدة الرسمية.













پەیامێک بنێرە
ناردنڕاپۆرتپارێزگای سلێمانی‌و نوێنەرانی لە ئەنجومەنی نوێنەران... 2020-02-01رێبەری نوێنەرانی پارێزگای سلێمانی لە ئەنجومەنی نو... 2019-10-13راپۆرتی چوارەمی ( ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و هاو... 2018-12-08ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و هاوڵاتیان - 2017 2018-01-09راپۆرتی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و هاوڵاتیان - 2... 2017-01-30بیروڕاتاڵانی موچە بەردەوامە!
د.رێبوار كریم محمودکێشەکە گزیکارییە..
د. یوسف محەمەدهەرێم بەدزییەوە (۲۱) هەزار کەسی دامەزراندوە!
د.رێبوار كریم محمودپێویستمان بە (250) ملیۆن لیتر نەوتە
کەریم عەلیگەلەریكێشەو گرفتەكانی کۆمەڵگەی بەڕێوبەرایەتیەکانی بازرگانی سلێمانی، گفتوگۆیان لەسەر كرا 2020-08-25زۆرترین خویندراوە لە مانگێکدا1. فراکسیۆنی گۆڕان: ئەندامەکەی ئێمە لە ئێست...2. سەبارەت بە زیادەڕۆیی و سووتاندنی سەوزای...3. بەهۆی بایکۆتی بەشێک لە ئەندامانی (ئەنجوم...4. (پەرلەمانی کوردستان) و (ئەنجومەنی پارێزگ...5. ‌ ئەنجومەنی باوەڕپێكراوانی (رێكخراوی كور...لەگەڵمان بە لە Facebook  بەشەکانسەرەکیدەربارەپەیوەندیئەرشیف پڕۆژەی نوێڕاپۆرتیاساکانگەلەری بیروڕا © Copyright 2020 - KEODD.ORG All right reservedDeveloped by kurdsoft
SHARE
بابەتی زیاتر

ڕاپۆرت
ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و هاووڵاتیان (2014 - 20...
2023-12-16
نۆیەم راپۆرتی (پارێزگای سلێمانی‌و نوێنەرانی لە ئە...
2023-12-16
هەشتەم راپۆرتی (پارێزگای سلێمانی‌و نوێنەرانی لە ئە...
2023-01-03
رێبەری نوێنەرانی پارێزگای سلێمانی لە ئەنجومەنی نوێ...
2022-09-27
حەوتەم راپۆرتی (پارێزگای سلێمانی‌و نوێنەرانی لە ئ...
2021-12-22

بیروڕا
بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی زۆر نهێنی و ڕاستی ئاشکرا کردووە! 
سۆران عومەر
هەرێم چۆن مامەڵە لەگەڵ ناوەند بکات ؟
د. نەرمین مەعروف غەفور
دزیى سەدە چۆن کرا؟
رێبوار ئەورەحمان
دوو سەرنج لە سەر نرخی نەوتی سپی
بەرزان حامد

گەلەری
مەراسیمی راگەیاندن وبڵاوکردنەوەی نۆیەم راپۆرتی پارێزگای سلێمانی و نوێنەرانی
2023-12-12

زۆرترین خویندراوە لە مانگێکدا

لەگەڵمان بە لە Facebook

بەشەکان
سەرەکی
دەربارە
پەیوەندی
ئەرشیف
 
پڕۆژەی نوێ
ڕاپۆرت
یاساکان
گەلەری
 
بیروڕا
© Copyright 2024 - KEODD.ORG All right reserved Developed by kurdsoft